Probleem van de kernafval. KERNAFVAL DUMPEN IN DE RUIMTE Telefoonles. door Chriet Titulaer Kernenergie als zodanig is voor zeer ve len (nog) wel aanvaardbaar. Maar het pro bleem is: waar blijven we met het gevaarlij ke kernafval? Zo wordt het grote publiek van bepaalde zijde geconditioneerd. Het is misschien zo gek nog niet om, ge confronteerd met dit probleem, je licht eens op te steken bij een instantie die er meer van weet. Daarvoor bestaat in Zeeland de Inspectie voor VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU HYGIËNE. Wat heeft men daar te vertellen? Daar geeft de topman telefonisch college. Zeer duidelijk. Ter zake kundig. Als volgt samengevat: Het probleem ligt rond het verschijnsel straling van radio-actieve stoffen. Kun je daaraan wat doen? Het antwoord is JA. Je kunt het afschermen. Waarmee? Met lood. Je ziet het in ieder ziekenhuis bij het maken van röntgenfoto's. Röntgenologen dragen bij hun werk zware leren schorten. Ja,... ik herinner het me van school dat deze weten schappers zich tegen straling beschermen door lood. Ook dat bepaalde delen van de patiënt, die niet blootgesteld dienen te wor den aan de stralen, worden afgedekt met zware dekvellen, leer met lood. En was met Marie Curie, zonder lood-bescherming, ten laatste slachtoffer van haar wetenschap? En nu is lood niet de enige betrouwba. afschermer. Dik beton is dat evenzeer. Maar dan wel met een dikte van een meter. Komt er dan niets doorheen? De eerlijkheid van de wetenschapper dwingt hem te zeggen: Ja. Maar wat er door heen dringt is (meetbaar!) niet meer dan de straling van de lichtende wijzerplaat van uw wekker of polshorloge. Dus bijna niets. Dus te verwaarlozen. Fatale straling kan tot kanker leiden. Wie kan er een kankergeval op de pols noemen van iemand die jaar in, jaar uit een horloge droeg met een lichtende wijzerplaat? Komt niet voor. Het radio-actieve stralingsgevaar van afgeschermd afval is nihil. Omdat al het lood van de wereld niet toe reikend is en er ruim voldoende beton aan wezig is, verpakken we de afval in beton. Bovendien geldt ook, juist als bijvoor beeld bij licht, voor radium-straling de kwadraten-wet. De sterkte neemt af met het kwadraat van de afstand. Wie 3 meter van de lamp af gaat zitten krijgt 3x3 9 maal zo weinig licht. Wie op 9 meter afstand van de stralingsbron af staat krijgt 9x9 81 maal zo weinig toegestraald. Op 81 meter is de straling van bovengenoemde wijzerplaat 891 keer zo zwak. Zeg maar gerust, er is GEEN gevaar bij goed afgeschermd radio-actief afval. Wat hebben we nodig? Een silo met een attente magazijnmeester en voor vijfhonderd jaar (en waarom niet veel langer?) BESTAAT ER GEEN GE VAAR. Is er zo'n goede magazijnmeester te vinden? Wis en waarachtig wel. Vergelijk het met het onderhoud van on ze dijken. Daar wordt van alles aan gedaan om ze te beschermen tegen verval door na latigheid. Zonder dat zouden ze eroderen, Zon. De aarde, zo leert de elementaire astrono mie, is een klein planeetje dat om de grote hete zon draait. De zon is een gewone ster, doch ze staat veel dichterbij dan alle andere sterren. De zon is rond 4,65 miljard jaar ge leden „geboren". Hoewel dit een respekta- bele ouderdom lijkt, is het relatief weinig want het hele heelal bestaat al 15 miljard jaar. Onze zon is net als alle sterren ontstaan uit een grote wolk van gas en stof. In zo'n wolk ontstaan op een zeker moment klon ters: verdichtingen. Een enkele van die ver dichtingen heeft de neiging te groeien en meer en meer stof en gas tot zich te trekken. In die klonters nemen in het centrum de druk en de temperatuur toe. Op een bepaald mo ment gaat de temperatuur in de kern van zo'n klonter de één miljoen graden overschrijden. Op dat moment is er een nieuwe ster ge boren. Bij die temperatuur zal spontaan een proces starten, dat we kernfusie noemen: de lichte waterstofatomen worden gefuseerd tot de zwaardere heliumkernen. (De heliumker- vervallen, falen en ons land zou onder wa ter komen. Dat willen we onze nakomelin gen niet aandoen. Voor onze dijkbewaking hebben we uitnemende „magazijnmeesters". Ze zijn ondergebracht in waterschappen en de waterstaat. We vertrouwen er op. En terecht. En als die silo's nu eens helemaal vol zou den raken? Als, als, als... Er is nog een punt in studie. Namelijk dit: de aardkorst is in beweging (Mexico!). Ook op onvoorstelbare diepten in de oceaan troggen waar de ene schol over de andere heenschuift. De bovenste „vreet" de on derste op. Met absolute zekerheid weten we daarvan nog niet alles. Maar het is het bestu deren waard. We hoeven het afval ook niet de ruimte in te schieten. De zaak hebben we hier en nu in de hand. Het „probleem" is NU al ondervangen en na X jaren definitief opgelost. Geen ruimte voor twijfels. Bob de Nooyer. nen kunnen op hun beurt fuseren tot nog zwaardere kernen). Voor dit verhaal is het belangrijke feit dat de zon één grote kernreaktor is. De zon en de omgeving van de zon zijn daarom sterk radio-aktief. In wezen is trouwens het hele heelal heel sterk radio-aktief. Het leven op aarde is gelukkig beschermd tegen radio- aktiviteit uit de ruimte, door de atmosfeer die de aarde omgeeft. Die atmosfeer be schermt ons, ze schermt de aarde af. (Ook de stralingsgordels om de aarde, de van AI- lengordels, spelen hierbij een rol). De ruim te is radio-aktief, sterk radio-aktief. Als we radio-aktief afval in de ruimte dumpen, is daar emotioneel geen enkel bezwaar tegen. Iedere milieu-aktivist die zich tegen deze vorm van kosmische verontreiniging verzet, laat merken dat hij er niets van begrijpt. Theoretisch gezien, is de ruimte ideaal om radio-aktief afval te dumpen. I)e vlieger gaat niet op. Toch gaat de vlieger niet op, omdat er een praktisch probleem is: het is te duur. Als je We zitten met kernafval in onze maag. Alle mogelijkheden om dit afval op aarde op te slaan stuiten in meer of mindere mate op bezwaren. Biedt de ruimte een alternatief? Theo retisch wel, praktisch niet. 7

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1985 | | pagina 7