Waar blijven
de bootvissers
rond de Oosterschelde?
mannen met hun invallen en rooftochten
begonnen langs de kusten van Gallië. Reeds
toen hielden de Frankische vorsten er reke
ning mede dat de komst van deze onwel
kome bezoekers voor de kusten der lage
landen binnen afzienbare tijd verwacht
mocht worden. Dat in het bijzonder Wal
cheren voor hen een belangrijk doelwit
zou vormen lag voor de hand, immers, de
aanwezigheid van het handelscentrum en
het feit dat Walcheren koningsgoed was,
betekenden kansen op een rijke buit.
Teneinde zich beter tegen hun mogelijke
aanvallen te kunnen verdedigen, werd op
last van de Vlaamse graven in de Vlaams-
Zeeuwse kuststreek een gordel van zoge
naamde burgen aangelegd, waarvan er drie
op Walcheren werden gcprojekteerd. Aan de
eerste burg die op Walcheren werd aan
gelegd, ontleent Domburg zijn naam. Zui
delijk ervan ontstond nadien de Zuidburg
(Souburg), terwijl de derde burg tussen
beide eerstgenoemde burgen in werd ge
legd en zodoende de Middelburg werd ge
noemd. De burgen hadden een ronde vorm
en werden beschermd door een brede gracht
waarlangs een wal was aangelegd. Eén of
meerdere schermen van palissaden dienden
als extra weerstand tegen vijandelijke aan
vallen. Zodra er gevaar dreigde, trokken de
bewoners van naburige nederzettingen zich
binnen de burg terug. Daar woonden ze
dan tijdelijk in primitieve hutten, samen
gesteld van palen, rijshout en zoden, tot
het gevaar was geweken.
Dat keizer Lodewijk de Vrome een aanval
van de Noormannen op het handelscentrum
en de rest van Walcheren had voorzien,
blijkt mede uit het feit dat hij er in het
voorjaar van 837 bovendien een bewakings
garnizoen naar toe zond. Kort daarop was
het zover. We kunnen ons indenken dat
de kustbewoners met ontzetting hun sche
pen aan de kim zagen verschijnen. Ze
moeten ergens massaal aan de Walcherse
kust zijn geland. Hoeveel strijders ze er
ontscheepten is door gebrek aan nadere
gegevens onbekend. Naar alle waarschijn
lijkheid waren ze talrijk en goed uitgerust.
Op 15 juni 837 werd de keizerlijke leger
macht tijdens een bloedig treffen door de
Noormannen verslagen, waarbij ook de
Frankische graaf Eggihart sneuvelde. Het
karolingische handelscentrum werd daarna
uitgemoord en leeggeroofd. Of de toen aan
wezige burg aan de gevluchte bevolking
voldoende veiligheid heeft geboden vertelt
de historie niet, maar is op zijn minst
twijfelachtig.
In 841 vestigde de Noormannenhoofdman
Harald zich met zijn volgelingen opnieuw
op Walcheren. Niet alleen door zijn alge
hele verwoesting in 837, maar mede door
andere ongunstige faktoren van ekonomi-
sche en natuurlijke aard, schijnt het belang
van het handelscentrum in de loop van de
negende eeuw sterk te zijn afgenomen. De
verondieping en verlanding van het kreken
stelsel op het eiland, waardoor de scheep
vaart werd gehinderd, werkte deze afta
keling nog verder in de hand. Als gevolg
daarvan werd het eiland zelf wel steeds
beter bewoonbaar. Aan de oever van de
Arne, onder bescherming van de gelijk
namige burg, kwam tenslotte de portus
Middelburg tot ontwikkeling. De rol van
Domburg als knooppunt in de Frankische
overzeese handel, was toen uitgespeeld.
Zijn huizen en alle andere zaken die eens
deel uitmaakten van zijn bedrijvigheid en
zijn bestaan, verdwenen langzaam maar
zeker onder het zich voortdurend landin
waarts verplaatsende duinlandschap.
Toen de middeleeuwen al nagenoeg an
derhalve eeuw waren verstreken, werden,
zoals hiervoor al werd vermeld, aan de
strandzijde achtereenvolgens de resten zicht
baar van de Romeinse, de Merovingische
en de Karolingische vestigingsplaatsen. Een
deel ervan bleef bij lage ebstanden nog tot
omstreeks het jaar 1867 zichtbaar. Door
afslag van de laagwaterlijn verdwenen ten
slotte hun resten in dezelfde volgorde
voorgoed onder de waterspiegel van de
Noordzee.
J. P. van den Broecke.
(Wordt vervolgd).
Door Cor van Heugten.
De Stuurgroep Oosterschelde gaat een
uitvoerige studie maken over de meest ge
wenste inrichting van de toekomstige Oos
terschelde. Een speciale coördinatiegroep
gaat alle objekten en bouwplannen bekijken,
die o.a. op het gebied van de recreatie
rond de Oosterschelde-boorden zullen wor
den ingediend. Het komende jaar komt
een eerste faseplan gereed, waarin de glo
bale ruimtelijke structuur voor de funktie
van de Oosterschelde zal worden aangege
ven. De opzet van deze studie is natuurlijk
na te gaan dat er schadelijke ontwikke
lingen voor het mooie Oosterschelde-milieu
worden voorkomen. Er zijn rond de Greve-
lingen en het Veerse Meer fouten gemaakt,
die men elders in Zeeland niet herhaald
wil zien.
Op zich is een goede bewaking van de
Oosterschelde dus een verstandige en goede
bestuurlijke zaak. De ellende is alleen, dat
de sportvissers, die om trailerhellingen en
bootvishavens zitten te schreeuwen, hier de
dupe van dreigen te worden. Er zijn op
diverse punten langs de Oosterschelde plan
nen voor uitvalbases voor de bootvissers.
Een snelle realisering van diverse plannen
zou een einde kunnen maken aan het on
gecontroleerd te water laten van de boten.
De stuurgroep Oosterschelde zou er dus
goed aan doen deze sportvishavenplannen
bij voorrang te bekijken. Er kan een einde
gemaakt worden aan wilde ontwikkelingen,
die soms mensenlevens kosten.
De bootvissers zijn bang, dat ze op deze
wijze in een ambtelijke molen komen, die
vele jaren vertraging gaat opleveren. De
aanleg van een boottrailerhelling in Kerk-
werve bij de Flauwershaven is bijvoorbeeld
een zaak, die een einde aan een chaos
ter plekke kan maken.
Het valt te hopen, dat de inrichters
van de Oosterschelde begrip voor de groei
ende nood van de bootvissers zullen kunnen
opbrengen.
Overigens zouden de ministers van land
bouw en CRM eens met de provinciale be
sturen van Zeeland en Brabant kunnen be
kijken of er wat gelden voor deze sociale
recreatie in de openlucht te vinden zijn.
Het meest sympathieke departement CRM
moet voorkomen, dat ze zich de protesten
van 2 miljoen sportvissers op de hals haalt.
Misschien is de nieuwe bewindsvrouwe
wat verstandiger en objectiever dan som
mige radicale ambtenaren van dit minis
terie, die met een plank voor hun hoofd
lopen en niet tot een eerlijke belangen
afweging kunnen komen.
OPLOSSING MAART-NUMMER
Horizontaal:
3. vedel - 6. lichtboeien - 10. nonstop
11. kloeken - 14. lente - 15. lariekoek
16. ontdoen - 17. overweg - 19. buffet
20. dotje - 22. blikslager - 24. Assen
26. abelen - 27. spiekers.
Verticaal:
1. binnenstebuiten - 2. melkbrood - 3. ver
overend - 4. en - 5. esje - 7. hittegolf
8. bepalen - 9. knalpot - 12. koolwitjes
13. nok - 18. gieren - 21. gewei - 22. blad
23. stel - 24. ark - 25. els.
15
