O 0 oo De Schelde-oever van Noord- Beveland, langs nollen, kupen en verdronken land r 0 echt kan uitbuiten. Men kan energiebronnen hoogstens uitputten, maar misschien is dat wel hetzelfde als uitbuiten Energie-prijs en welvaart. Hoe het zij: de prijzen voor onze energie zijn in de tien jaren die wij in de tabel hebben verwerkt, veel minder sterk geste gen dan die van bijvoorbeeld medische voorzieningen, verzekeringspremies of van allerlei diensten. Aan de goedkope energie is dan ook een belangwekkend stuk wel vaart te danken. Duurder wordende energie dat is nu eenmaal de ijzeren logica kost een stuk welvaart, als het daar ten minste bij blijft. Als de energie te duur wordt kan zelfs de werkgelegenheid in gevaar komen. Niet alle werkgevers zijn namelijk in staat om én hoge lonen, én hoge energieprijzen én hoge belastingen tegelijk te betalen. Je staat soms versteld als je ziet hoe groot het effect van samengevoegde en op zichzelf bescheiden handelingen is. In de afgelopen jaren hebben wij in ons gezin bijvoorbeeld een stofzuiger gekocht. De ou de deed het niet meer zo goed. Wij hebben eveneens een nieuwe wasmachine gekocht (zo één die alles zelf kan) en we hebben een elektrische ventilator in huis gehaald. Ik noem nu bewust slechts deze drie arti kelen op, omdat er namelijk cijfers bekend zijn over de nationale omzet in die drie artikelen. De bestreken periode is even eens 1963 1973. Welnu: Tussen 1963 en 1973 werden er in Nederland 3.571.000 stofzuigers aan de man gebracht. Het aantal ventilatoren lag boven de drie miljoen stuks en hoewel men nogal geheimzinnig met de cijfers is, wordt het aantal verkochte wasmachines op 424.000 geraamd. Als alle, in die tien jaar gekochte stof zuigers tegelijk zouden worden aangezet, dan zouden wij waarschijnlijk elektriciteits centrales te weinig hebben om al die dingen van stroom te voorzien. En hetzelfde geldt voor de ventilators en de wasmachines. Gelukkig draaien al die miljoenen motortjes niet allemaal op hetzelfde moment. Dat ligt anders bij de televisietoestellen. De energetische ellende van TV-apparaten is, dat zij doorgaans allemaal tegelijk werken en dat zij bovendien verantwoordelijk zijn voor een behoorlijke hoeveelheid „rand- verbruik" aan elektriciteit, aardgas en water Gaat u maar na: Als zo'n vier miljoen Nederlandse gezinnen 's avonds om zeven uur het magische oog in werking stellen, dan is daar een hele slok elektrische energie bij nodig. De toestellen zelf ver bruiken niet weinig (kleuren-TV is gulziger met elektriciteit dan zwart-wit), maar ge woonlijk wordt er ook een bakje koffie extra gezet, de lampen blijven langer bran den dan wanneer er geen TV zou zijn en de verwarming blijft langer aan. De televisie heeft het gedragspatroon van de Nederlanders veranderd, en wel op zo'n wijze, dat de energieconsumptie van Inleiding. Voor veel Zeeuwen en zeker voor niet- Zeeuwen, zullen de begrippen „nollen en kupen" wellicht vreemd in de oren klinken. Verdronken land is een omschrijving die de Nederlanders er behoorlijk door is toe genomen. Kunt u zich voorstellen dat de mensen van de elektriciteitsbedrijven wei eens woedend worden als zij zien hoe zij uitgerekend via de TV van onverantwoord maatschappelijk gedrag worden beticht? De zelfde omroepen die de elektriciteitsbe drijven verwijten dat zij maniakaal bezig zijn met het opvoeren van de elektriciteits- produktie, zijn er mede verantwoordelijk voor, dat die produktie zo sterk moet toe nemen. Zij doen mij dan ook altijd denken aan mensen die zich per auto naar een demonstratie voor de aanleg van fietspaden begeven Waar het intussen in het voorgaande om gaat: ons consumptiegedrag, onze wel vaart en ons energieverbruik houden direct verband met elkaar en zij zwengelen elkaar wederkerig aan. De hamvraag waarover iedereen die het wil ongestraft de grootst mogelijke nonsens mag uitkramen is: hoe lang kunnen wij op die voet nog doorgaan? De één zegt hoopvol dat de geleerden er wel in zullen slagen om bijvoorbeeld de kernfusie als bron voor veredelde energie (elektriciteit) te ontsluiten. Anderen verwachten somber dat de aardgasbellen dezer aarde over een paar jaar wel als lekke ballons in elkaar zullen zakken en weer anderen roepen op timistisch dat olie en aardgas weliswaar opraken, maar dat steenkool ook een goede brandstof is. En mocht het daarmee niet lukken, dan hebben wij altijd nog de ten onrechte „vergeten" alternatieve energie bronnen achter de hand: zon, wind, getijden, aardwarmte, enz. enz. In de volgende bijdrage in deze serie zullen wij daar nader op ingaan. men nog wel volgen kan, maar wat is een nol en wat is een kupe? Hun betekenis houdt ten nauwste verband met de aanvallen van de zee op het land en de pogingen van de mensen om zich O O O O VERWARMING 75.2% POMP C V 2.6% KOKEN 3 6% WARMWATER] WASMACHINE 3.6 KOELKAST 2.1% RADIO. T.V. ETC. 1 "IT 31% STOFZUIGEN. I I I OOOO -100%- STRIJKEN. ETC 12% TOEPASSING VAN ENERGIE IN GEMIDDELD NEDERLANDS GEZIN (berekend voor primaire energie) Dit aardige grafiekje laat zien hoe wij bij ons thuis (bij u ook?) de energie besteden. De verwarming is de grootste slokop. Als wij door isolatie en een graadje lager stoken, minder aardgas voor verwarmingsdoeleinden gebruiken, dan blijft er méér over voor b.v. de elektriciteitsopwekking. Door J. P. van den Broecke 9

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1978 | | pagina 9