Zeeland
Het Rubensjaar
Veilig varen in
1577-1977
decennia de oude Nederlandse visserssche
pen van Zuiderzee en Zeeuwse wateren
voorgoed verdwenen zijn. Alleen als de
voormalige havensteden in die gebieden elk
als sponsor van één type schip gaan op
treden is het getij nog te keren."
Het bovenstaande vormt stelling nr. 11
van het proefschrift „Gezondheid en gezins-
individualisering in een agrarische gemeen
schap", waarop de heer S. Rijpma op 21
maart 1973 promoveerde tot doctor in de
landbouwwetenschappen. De heer Rijpma
moet wel een bezield liefhebber zijn van
onze overgebleven varende monumenten
voor het behoud waarvan geen moment te
verliezen is. Voor vele, zeer vele exemplaren
is er geen redden meer aan, ze liggen eer
loos te vergaan. De twee wrakken, nog
amper herkenbaar, in het verzande haventje
van Emmadorp vormen een triest voorbeeld
van een verloren gegane kans om een au
thentiek schip uit het verleden te behouden.
Het door de heer Rijpma voorgestelde
systeem van het „adopteren" van een tra
ditioneel vissersschip door enkele Zeeuwse
gemeenten is zo'n gek idee nog niet. Een
dergelijk schip zou nog een functie kunnen
hebben: museumschip, „moederschip" voor
Algemene wenken voor het varen.
Ken het schip (de huurboot!) waarmee
u gaat varen. Zorg ervoor, dat uw boot
zowel boven als onder de waterlijn in orde
is en heb reserve-onderdelen voor motor
en tuigage aan boord.
Maak voordat u vertrekt een vaarplan,
rekening houdend met weerberichten, getij
stromen en plaatselijke omstandigheden.
Vertel waar u heen gaat.
Bedenk, dat de Westerschelde alleen ge
schikt is voor ervaren watersporters.
Zorg voor voldoende brandstof aan boord
en overtuig u ervan, dat er geen gas- of
benzinedampen zijn voordat u de motor
start of vuur maakt.
Wees voorzichtig bij het in- en uitvaren
van havens.
Meer nooit af aan boeien, bakens, e.d.
Houd rekening met de zuiging, die kan
ontstaan bij het passeren van een groter
schip.
Zorg dat u zowel overdag als 's nachts
gezien en gehoord kunt worden.
Raak bij pech nooit in paniek, blijf in
of bij uw boot en tracht door het geven
van signalen de aandacht te trekken.
Noodsignalen: overdag: rooksignalen,
vuurpijlen, spiegeltje, misthoorn; 's nachts:
vuurpijlen, misthoorn, stakellichten, zak
lantaarn.
Luister naar mensen met ervaring op het
water (binnenvaartschippers, e.d.).
Alarmnummers: Noord- en Midden-Zee
land: 01100 -14444; Zeeuws-Vlaanderen:
01150 - 94444.
waterpadvinders of zomaar, als stoffering
van een fraaie stad. En wellicht kan er ook
op provinciaal niveau daadwerkelijk iets
worden gedaan voor het behoud van een
typisch Zeeuwse platbodem.
Wat te denken van een mooie hoogaars
als Statenjacht? Is Zeeland niet evenzeer
een waterland als Friesland, waar de boeier
„Friso" op kosten van de provincie is ge
restaureerd en nu dienst doet als Staten
jacht?! De weinige overgebleven authen
tieke rond- en platbodems zijn het waard
om behouden te worden!
J. Q. C. C. Becht, Middelburg.
Literatuur:
J. van Beylen Zeeuwse vissersschepen
van de Ooster- en Westerschelde.
M. Seghers en R. de Bock Schepen op
de Schelde.
E. W. Petrejus Oude zeilschepen en
hun modellen.
Mr. Dr. T. Huitema Ronde en plat-
bodemjachten.
J. Lunenburg en W. Haentjens Rond- en
platbodems.
M. P. de Bruin Aan de rede.
Houdt de beroepsvaart te vriend.
Mijd drukke scheepvaartwegen; is dat niet
mogelijk, houd dan uiterst stuurboordzijde
van het vaarwater en vaar bij voorkeur
overdag en met goed zicht.
Geef, voor eigen veiligheid en die van
anderen, de beroepsvaart voorrang; uw boot
is kleiner en eenvoudiger manoeuvreerbaar.
Verander tijdig van koers als uitwijken
nodig is en geef dat duidelijk aan.
Steek dwars op de vaarrichting over
zonder anderen te hinderen.
Kruis nooit de koerslijn van een beroeps-
vaarder.
Let voortdurend op wat achter u vaart;
belemmer uw uitzicht naar achteren niet.
Ga nooit stilliggen of voor anker in een
betonde vaargeul of midden in de vaarweg.
Belemmer bij bruggen niet de doorvaart
voor anderen.
Zorg, dat u bij het passeren van sluizen
en bruggen de sluis- of brugwachter goed
kunt horen en zien en volg zijn aanwij
zingen op.
Laat op wachtplaatsen voor bruggen en
sluizen voldoende ruimte voor de beroeps
vaart; ga met uw boot zo dicht mogelijk
bij andere pleziervaartuigen liggen.
Praat met de beroepsvaarder en sta open
voor zijn belangen en problemen; maak
gebruik van zijn kennis en ervaring.
Vierhonderd jaar geleden werd Peter Paul
Rubens geboren, en dat wordt deze zomer
en herfst gevierd in Antwerpen, de Rubens-
stad.
Vanuit Zeeland een half of heel uurtje
rijden, en men is in Antwerpen, de stad
welke dit jaar gaat wijden aan de geniale
kunstenaar die er heeft geleefd en gewerkt.
Er worden een aantal tentoonstellingen en
andere artistieke manifestaties gehouden:
het Rubensjaar 1977.
Velen van ons kennen de werken van deze
Barokschilder al, die permanent in de Ant
werpse kerken en musea worden bewaard:
de indrukwekkende Rubensverzameling van
het Koninklijk Musuem voor Schone Kun
sten (Leopold de Waelplaats, Antwerpen),
de befaamde drieluiken en de Hemelvaart
van Maria in de O.L.V. Kathedraal (Grolu-
plaats), de schilderij in de grafkapel van
Rubens in de St. Jacobskerk (Lange Nieuw-
straat), de drie panelen in de St. Paulus-
kerk (St. Paulusstraat), de schilderijen en
olieverfschetsen in het Rubenshuis (Rubens
straat) en in het museum Plantin-Moretus
(Vrijdagmarkt) historische gebouwen, die
een voorname rol hebben gespeeld in het
leven van Rubens.
Men ziet in Antwerpen de werken van
Rubens in de gebouwen waarvoor en in
de omgeving waarin ze werden geschilderd!
Er zijn talrijke huizen en monumenten die
de meester zelf heeft gekend en bezocht,
op andere plaatsen merkt men hoe hij een
persoonlijk stempel heeft gedrukt op zijn
milieu. Met bordjes aangegeven Rubens
wandelingen geven gelegenheid tot kennis
making met de historische stadskern waar
binnen het grootste deel van Rubens' leven
zich heeft afgespeeld.
Kern van de gehele Rubensviering te Ant
werpen is de grote tentoonstelling in het
Koninklijk Museum aldaar. Ze omvat 100
schilderijen en olieverfschetsen van hem en
60 tekeningen: een enorme verscheidenheid
van onderwerpen die de ontwikkeling van
zijn kunst illustreren, van zijn jeugd tot
kort voor zijn dood. Behalve de 22 werken
die tot de permanente tentoonstelling be
horen exposeert men werken van Rubens
uit 15 landen buiten België: unieke gelegen
heid om beter dan ooit kennis te maken
met zijn veelzijdig werk. Er zijn nog ruim
twintig andere exposities en manifestaties
van min of meer populaire aard. Er worden
albums, penningen en postzegels uitgegeven.
Tuinen worden ingericht als ten tijde van
Rubens, er zijn schietingen en vuurwerken.
Kortom: er wordt hier dichtbij een unieke
manifestatie volbracht, waarover u alle in
lichtingen, programma's etc. kunt aanvragen
bij het Nationaal Belgisch Verkeersbureau,
Leidseplein 7, Amsterdam, Tel. 020 - 25151.
Ook onze N.S. geeft speciale kaartjes met
toegangsbewijzen etc. uit.
Rubens: geniale schilder uit onze Gouden
Eeuw, geïntegreerd in ons dierbare en dicht
bij gelegen Antwerpen!
S. Z.
21
