Ontwakend leven
de giftige plankton
stroom
vrolijk voorwaarts
klotsend
deponeerde haar prooi
gedwee op de lage stranden
onze handen
als een schelp
omvatten de zee egeltjes
bij honderdtallen
de in hun dood
zacht stekeligen
de reeds onthaarden
de in de zon
gebleekte
knikkerronde karkasjes
als evenzovele stille
getuigen
ons verbijsterend
MIRJA MUURLING
Nu is het niet zo, dat alle insekten een
winterslaap houden. Alle stadia in de ont
wikkeling van deze dieren, afhankelijk van
de soort, overwinteren, dus zowel eieren,
larven en volkomen insekten (imago's) ko
men voor.
Ik kan u geen vaste temperatuur geven
waarbij gezegd kan worden: Nu "ontwaken"
de insekten, dit is ook weer volledig af
hankelijk van de soort. Enkele dieren voe
len zich bijzonder in hun element bij een
temperatuur van zo'n 6 a 8 graden Celsius,
denkt u maar eens aan die dansmugjes die
zelfs op zachte winterdagen vliegen.
Andere soorten worden pas aktief wan
neer de temperatuur boven de 15 graden
komt. Bij weer andere groepen speelt het
licht vaak in combinatie met de temperatuur
een grote rol, bijvoorbeeld de dagvlinders
en zweefvliegen. U merkt wel dat er geen
vaste regels te geven zijn. Dat kan ook
moeilijk bij een dergelijke grote en complexe
familie als juist die der insekten.
De meeste mensen hebben er geen idee
van hoe soortenrijk deze naar verhouding
weinig bekeken diergroep wel is. Alleen in
Nederland komen onder andere reeds ruim
4000 keversoorten, 2000 verschillende vlin
ders en motten en 1200 sluipwespen voor.
Deze drie groepen vertegenwoordigen dus
samen reeds ruim 7000 verschillende soor
ten, hierbij moet u bedenken dat over vlie
gen, muggen, spinnen, mieren, wespen,
duizendpoten, etc., etc. nog niet eens ge
sproken is.
Ik meende u eerst deze achtergrondinfor
matie te moeten geven voor we naar buiten
gaan.
We zullen nu eens buiten gaan kijken
A
Tegen de in meer dan een jaar gevestigde
gewoonte in, beste lezer, vertelt Tipgever
u deze keer weinig over vogels, maar hij
neemt u mee op, uiteraard, een buiten
wandeling waarbij hopelijk voor u allerlei
interessante dingen verteld worden.
Wanneer de winter op z'n einde loopt,
dat kan eind februari, maar ook eind maart
zijn, en een vroeg voorjaarszonnetje het
buiten reeds behaaglijk kan doen zijn, lokt
dat vele mensen naar buiten. Als u er met
de fiets of een ander vervoermiddel op uit
trekt raad ik u aan deze ergens te stallen
en óók een wandeling te maken. De meeste
zaken waar ik deze keer de aandacht op
vestig zijn klein, zo klein dat alleen de
goed uitkijkende voetganger ze waar kan
nemen.
De spitse opmerker zal dan op z'n wan
deling kunnen ervaren dat hij niet alléén
uit zijn "winterslaap" is gehaald.
Vooral in de insektenwereld komt het
verschijnsel winterslaap, ook wel diapauze
genaamd, veel voor, wat is dat eigenlijk?
Insekten zijn koudbloedige dieren, de bloed-
temperatuur is dus volledig afhankelijk van
de warmte die de buitenlucht heeft. Hoe
hoger die buitentemperatuur oploopt, des
te sneller worden de bewegingen van het
insekt, daalt daar en tegen de thermometer,
dan wordt ook het bewegingstempo lager.
In de winter bewerkstelligt de dan heer
sende lage temperatuur een volledige passi
viteit van vrijwel alle lichaamsfuncties, we
spreken dan van een winterslaap.
en eens zien wat het vroege voorjaar zo al
te bieden heeft. Hierbij moet u wel be
denken dat er méér onbesproken blijft, dan
er wél verteld wordt.
De kans dat u het meeste ziet ligt op
de zuidelijk geëxponeerde dijkhellingen
waaraan Zeeland zo rijk is, ook andere ten
opzichte van de noordenwind beschutte
plaatsen komen in aanmerking.
Eén van de eerste planten die vroeg
in het jaar bloeit en vaak op bermen staat,
is de paardebloemachtige bloeiwijze van
het Klein Hoefblad. De bloem is dus geel
en er staan veelal kleinere of grote groepen
bijeen. Het is met het Groot Hoefblad, dat
flets paarse trossen kleine bloempjes bezit.
29
