Voorjaar op Noord-Beveland ze ook minder beïnvloed door de grote hoe veelheid materie en blijven ze hun ronde vorm behouden. Een goed voorbeeld hiervan is de bolvormige sterrenhoop M 13 in Her cules. Naast ons melkwegstelstel zijn er nog ont zettend veel andere. De Andromedanevel is er zo een (de naam „nevel" is dus eigen lijk fout). Hoewel het tegendeel dichter bij de waar heid lijkt, zijn melkwegstelsels zeer ijl; twee melkwegstelsels kunnen gemakkelijk door elkaar gaan zonder dat er ook maar twee sterren botsen. Tussen de melkwegstelsels onderling be vindt zich ook zo goed als niets. Het heelal bestaat dan ook eigenlijk uit niets; de ge middelde dichtheid is zeer klein: één dui zendste milligram per één miljard kubieke kilometer. Er zijn nog veel meer soorten verschijn selen in het heelal dan de hierboven be schrevene (meteoren, gasnevels, enzovoort), maar daarover later meer. A. P. Stroo, Stichting Volkssterrenwacht „Philippus Lansbergen". Recht vóór stijgt de grijswitte Zeelandbrug met z'n aanloop om zich op dezelfde hoogte kilometers ver voort te zetten; massaal, toch elegant haast van constructie. Nergens zo Van Kats naar Colijnsplaat. Lang geleden, toen het huidige Zeeland door diverse volksstammen werd bewoond, hebben de Catten er de dorpen Kats, Kat- tendijke en Cadzand gesticht. In de veer tiende eeuw was Kats gegroeid tot een flinke vissersplaats, maar het ging verloren bij de Sint Felixvloed in 1530. In dat jaar werd Noord-Beveland „drijvende" zoals dat heet: het viel terug in de toestand van niet (meer) tegen de zee verdedigde gors of slikplaat. Zo'n zeventig jaren later begon men het eiland na verkregen concessie weer in te dijken; in 1668 werd de Katspolder bedijkt en op het beveiligde land kon het nieuwe dorp worden gebouwd: er is o.a. een zaalkerkje uit die tijd, met een torentje van wat later datum. Tirion schrijft in 1751: „Kats, een Heer- lykheid, en, volgens Smallegange, voormaals een oude Stad, gelegen aan de Oostzyde des Eilands, gestigt door eenen Heer uit het oud Adelyk Zeeusch geslagte van dien naam, 't geen uit de Vorsten der oude Katten zoude gesprooten zijn, was van ouds een Baronv, in zig behelzende veele Heerlykheden als Kats, Katshoek, Oude en Nieuwe Kats, Kats- rak, enz. Tegenwoordig is Kats een redelyk Dorp, met eene Haven en een bekwaam Hoofd, uitkomende in de Schelde, tegenover de Keeten. Hier heeft in vroeger tyden een zwaar Kasteel gestaan, doch 't zelve is, nevens 't Dorp of Stedeke, door de Zee en den tyd geheel vernietigd." Volgens het Zeeuws Sagenboek van J.R.W. en M. Sinninghe (W. J. Thieme Cie, Zut- phen, 1933) kwamen er veel spoken voor. „Waar nu de hofstede van Eckhard op Kats is, liepen iedere nacht witte vrouwen over de weg. Op 'n andere hofstee ging de wind molen vanzelf draaien als men 't klinket (dat is het deurtje in de grote schuurdeur) open deed." Zwarte honden bij maanlicht, tovenaars, geld dat eensklaps uit de beurzen verdween: er zijn vele verhalen over opge tekend. In de werkhaven werden de delen waaruit de Zeelandbrug werd samengesteld gebouwd, en de oude Veerhaven wordt gedeeltelijk jachthaven, met jachtwerf erbij. De zeil makerij Lammerts Van Bueren gaat er zich vestigen, en zo is er méér activiteit, daar achter de rode en groene lichten op het havenhoofd. Men kan in het voorjaar niet beter doen dan de auto laten staan, en de zware zee dijk op te wandelen, noordwestwaarts. Links dan de enorme polder met de hofsteden, Oosterstein, Ruimzicht, Vredehof, Weizicht, wat verder Zeezicht, Rusthoeve en Zorgvliet, namen die op zichzelf al ontspannend wer ken. Prachtig liggen de bouwboerderijen in het wijde Zeeuwse land, doorsneden door lange kaarsrechte wegen tot geweldige kavels waarop rode en blauwe tractortjes en mens jes als verloren schijnen. De bomen zijn transparant groen en omgeven zwart ge teerde schuren, de donkergroene daklijsten met wit geschulpte randen zijn nog zicht baar: ergens maakt vers-geklopt puin een vers-rood pad naar het erf. Over dat alles de weldadige voorjaarszon: de leeuwerik in de bleekblauwe lucht, wijd en hoog en stil boven het geëgde en ingezaaide land. 27

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1973 | | pagina 27