Van zeegat tot binnenmeer (3)
Historische gegevens van Brouwershavense Gat
en Grevelingen met hun omgeving
heid) van het type „bedekkingsverander-
lijke". Algol heeft een donkere bege
leider die de ster met een vaste periode
(68 uur) gedeeltelijk bedekt. De bedek
king duurt ongeveer 10 uur. Tijdens het
minimum (dat ongeveer 20 minuten
duurt) is de ster nauwelijks te zien.
Planeten.
De planeet Jupiter is alleen in de
avond te zien, laag boven de zuidelijke
horizon. Met de kijker zijn enkele van
de 12 manen te zien. Satumus is de
tweede helft van de nacht zichtbaar in
de Stier (onder de Plejaden). Venus is
's morgens in het oosten zichtbaar; zij
komt 4 uur voor de Zon op.
A. P. Stroo,
Stichting Volkssterren wacht
..Philippus Lansbergen"
PROVINCIE ZEEEAND
GEM EENTE ZONNKMAIIIE.
Uit de gemeente-atlas van Nederland,
samengesteld door J. Kuijper.
De grote bloei die Zierikzee eens als
handelscentrum van betekenis heeft ge
kend, was in zeer belangrijke mate af
hankelijk van zijn scheepvaartverbin
dingen met zee.
Vanouds was deze verbinding gericht
op Grevelingen en Brouwershavense gat.
Aanvankelijk werd deze verbinding ge
vormd door de Gouwe. Deze Gouwe-
stroom scheidde vroeger de eilanden
Dreischor en Duiveland van Schouwen.
Het noordelijk deel verlandde echter
zodanig, dat de scheepvaart er omstreeks
het begin van de 14de eeuw geen gebruik
meer van kon maken.
Na het uitvallen van de Noord-Gouwe
kon Zierikzee de scheepvaart echter nog
gaande houden via de Zuid-Gouwe en
het Dijkwater, dat ter hoogte van het
kustdorpje Maye in de Grevelingen uit
mondde.
Zodoende leidde de loop van de historie
ertoe, dat ook het dorp Dreischor als
havenplaats al vroeg enige bekendheid
genoot. Dit werd in niet onbelangrijke
mate in de hand gewerkt door de voor
delen die de grote bloei van het dorpje
Maye ook voor Dreischor opleverden. Zo
doende kreeg Dreischor dan ook in 1390
reeds rechten en keuren.
Zowel de voor Zierikzee als de voor zee
bestemde schepen vonden destijds op
de ree van Maye een veilige ligplaats
tijdens ongunstige wind of slechte weers
omstandigheden. Van deze gelegenheid
moet dan ook in ruime mate gebruik zijn
gemaakt. Koopvaarders en haringbui
zen kwamen er veelvuldig ten anker,
waarvan zeelui en vissers dan tevens
profiteerden om in Maye hun inkopen te
doen. De veronderstelling ligt voor de
hand dat ook in de herbergen heel wat
roemers wijn en pinten bier geschonken
zullen zijn onder het uitwisselen van de
laatste berichten over goede of kwade
tijden.
In de loop der jaren traden echter
ook in de Zuid-Gouwe en in het Dijk
water verlandingsgevaren op. Door aanleg
van stroomgeleidingsdammen in het Dijk
water heeft men nog getracht de verbin
ding van Zierikzee met de Grevelingen
gaande te houden. Alle maatregelen ten
spijt bleek dit tenslotte toch niet mogelijk
te zijn. Omstreeks het jaar 1459 was ook
deze scheepvaartweg ten dode opge
schreven.
Van het verval van Maye en Dreischor
heeft het havendorp Westenschouwen
nog een aantal jaren geprofiteerd. Naar
mate de verbindingen van Zierikzee met
de Grevelingen steeds slechter werden,
nam de haven van Westenschouwen als
het ware de functie van de Zierikzeese
haven over met daarbij alle nevenvoor
delen.
Deze plaats genoot trouwens reeds in
de 14de eeuw bekendheid doordat er
toen reeds een levendige handel op
Engeland bestond. Men voerde vooral
uien, meekrap en haring uit, terwijl als
retourvrachten steenkool, wol en lakens
werden teruggebracht.
Door verzanding van zijn haven kwam
op het eind van de 15de eeuw ook Wes
tenschouwen definitief tot verval.
Het laatste havendorp dat op de zui
delijke oever van de Grevelingen tot ont
wikkeling kwam was Bruinisse. Om
streeks de 2de helft van de 15de eeuw
moet het zijn gesticht door Adolf van
Cleef. Deze edelman trouwde in 1468 met
Anna van Bourgondië. Zij was de we
duwe van Adriaan van Borsele van Brig-
damme, de bedijker van het land van
Bruinisse.
Oilöave \nn lludo Sunndar te Leeuwarden
J liiuiil.r. 4SOInwonrrj
Xrdert auAj(h* SiuL
ir—ir-
Straat en Aujirtweif
Otmone weef
Lyk en Kade
Voetpad
y Jltrk.
Molen.
13
