RAADSELS ROND HET GRAF VAN EEN GRAAF
153
Notities naar aanleiding van het verschijnen van Een stamboom in been. Vier eeuwen graven en gravin
nen van het Hollandse Huis van dr. B.K.S. Dijkstra. Een uitgave van de Bataafsche Leeuw, Amsterdam
1991.
Huib J. Zuidervaart
In 1979 verscheen een opmerkelijk boek. Nu zijn
die er wel meer, maar in dit geval ging het om
een wel heel zeldzaam en uiterst curieus onder
werp. In het boek waar ik op doel, werden de
fascinerende resultaten gepresenteerd van een
medisch-historisch onderzoek van zestien skelet
ten van leden van het grafelijke Hollandse Huis.
Dit middeleeuwse vorstenhuis regeerde tot aan
het uitsterven van het geslacht in 1299 over de
gewesten Holland, Zeeland en Friesland.
Genoemde stoffelijke resten waren in 1949 en
1950 aangetroffen tijdens opgravingen in Rijns
burg. Ze lagen begraven in een kapel van de
voormalige middeleeuwse abdij aldaar. Uit schrif
telijke bronnen stond onomstotelijk vast, dat daar
leden uit de Hollandse grafelijke familie waren
bijgezet. Een vondst ter plaatse van een grote
steen met daarop het wapen van de Hollandse
graven en gravinnen bevestigde - ten overvloede
- de identiteit van de bijgezette familie.
Voor een forensisch onderzoek van de skelet
ten werd een beroep gedaan op de Groningse
KNO-arts B.K.S. Dijkstra, die reeds eerder met de
bekende archeoloog prof. dr. A.E. van Giffen had
samengewerkt. Het uitvoerig gedocumenteerde
verslag dat Dijkstra, eerst na jaren vertraging, in
1979 van zijn bevindingen publiceerde', is een
bijzondere mengeling van medisch-natuurweten-
schappelijk onderzoek. Het geheel is ingebed in
en getoetst aan historische, archeologische en li
teraire bronnen. Het is zo'n unieke combinatie
van wetenschappelijke disciplines, dat ik het
boek, alleen al om die reden, vanaf het moment
van verschijnen in 1979 een warm hart toedraag.
Het verbaast mij niet dat het snel was uitver
kocht. Welk land ter wereld beschikt immers over
een antropologische studie van bijna een geheel
vorstenhuis?
Mijn verwachtingen waren dan ook hoog ge
spannen toen ik vorig jaar vernam dat Dijkstra
kennelijk een nieuwe versie van zijn boek had
samengesteld, nu onder de titel: Een stamboom
in been. Vier eeuwen graven en gravinnen van
het Hollandse Huis (Amsterdam 1991). Maar Dijk
stra's nieuwe boek is bepaald geen remake van
zijn eerdere publikatie Graven en Gravinnen uit
1979. Integendeel, voor de 'Rijnsburgse' skeletten
blijft men aangewezen op de uitgave van 1979-
Dijkstra's nieuwe boek blijkt vooral te zijn in
gegeven door de wens verantwoording af te leg
gen van een tweetal in 1980 ondernomen aanvul
lende opgravingen te Middelburg en Egmond.
Het is vanwege dit Middelburgse onderzoek2 naar
het (vermeende) graf van graaf en Rooms-koning
Afb. 1: Opening van de
tombe van Willem II. De
deksteen wordt gelicht.
Foto uit: B.K.S. Dijkstra,
Een stamboom in been
.Amsterdam 1991.