tegen de hitte en vormt een schuilplaats tegen regen
en wind. De waringin kan gezien worden als een sym
bool van Indonesië. Haks en Maris tooiden de omslag
van hun Lexicon (1995) met een door groen mos
overdekte waringin tegen de achtergrond van een berg
en wolkenlucht. Ook de omslag van Hella S. Haasses
kort voor haar overlijden verschenen verzamelwerk De
Indische romans (2010) is ermee getooid.
Uit Imandts eigen verhandeling valt af te leiden
dat zijn voorkeur naar dit soort schilderijen uitging.
'O, die boomen, die ongerepte boomen, die vaak het
begrip "boom" weinig meer dekken, maar meer trot-
sche, grillige monumenten zijn, wier architectuur de
Goddelijke meesterhand verraadt. De Indische boo
men, vaak van top tot voet bedekt en behangen met
mossen en klimplanten, wekken een idee van macht,
van grootheid, van een steeds hooger opgaan en zijn
bovendien omhuld door een geheimenisvolle sfeer.
Wie onderging nooit de mystiek van den waringin?
Ik geef alle klappers en sawah's voor één Indi-
schen woudreus Nu de moeilijkste jaren voor mij
voorbij zijn, schilder ik bij voorkeur oude, ongerepte
boomen in hun omgeving, Inlandsche kerkhoven,
heilige plekken.'
Stijgende populariteit
Dat de moeilijkste jaren achter de rug waren, bleek
wel uit het gegeven dat niet alleen de Javaanse adel
zijn schilderijen kocht maar nu ook de Europese.
Hertog A.F.A.H. van Mecklenburg-Schwerin (de zwa
ger van Koningin Wilhelmina) bezocht de schilder
in Garoet. 'In aansluiting op het bericht, dat hertog
Adolf Friedrich van Mecklenburg een bezoek heeft
gebracht aan het atelier van den kunstschilder Imandt
alhier, dit na het bezichtigen van twee doeken in het
Buitenzorgsche, kunnen wij nog mededeelen, dat ook
de Majoor der Chineezen te Soerabaja den heer Han
Tjiong Khing aan den heer Imandt een bestelling
deed op twee groote doeken, waarvoor de schilder per
soonlijk één dag naar Soerabaja gaat om de motieven
te vernemen.'
Of Imandt, evenals vele andere schilders, een
voorbeeldenboek had waar de klanten uit konden kie
zen, lijkt voor de hand te liggen omdat het praktisch
was. De voornaamste reden van het bezoek aan Han
was echter dat hij wilde zien wat de ander zag om
vanuit dat perspectief een doek te kunnen schilderen.
Zo schilderde hij in dezelfde periode een schilderij
voor de vertrekkende assistent-resident die het uit
zicht op het landschap vanuit zijn woning weergaf.
Overigens kan hieruit afgeleid worden dat naast rijke
toeristen, zoals de hertog, en hoge ambtenaren ook de
Chinese zakenelite afnemers waren van zijn werk.
De recensent van de Javabode wees erop dat 'de
heer Imandt als schilder in Midden- en Oost-Java geen
onbekende is van professie hoofd der Hollandsch-
Indische School te Garoet, zoodat hij voor schilders-
werk hoofdzakelijk aangewezen is op vacantietijden.'
Natuurlijk kan dat zijn productie enigszins geremd
hebben, maar aan de andere kant dient opgemerkt
dat hij zijn atelier aan huis had en over veel vrije tijd
beschikte. De lessen begonnen vroeg in de ochtend
en waren om twee uur in de middag afgelopen wat
voldoende tijd overliet aan zijn oeuvre te werken. De
recensent vervolgde: 'Wij waren in de gelegenheid
om zijn hoogst artistieke en kleurrijke werken uit de
schoone natuur van de Preanger en elders, te bezichti
gen en hoogelijk te waarderen.'
Bij de augustustentoonstelling van de kunstkring
in 1923 is de recensent onder de indruk van Imandt.
'Imandt is een geboren realistische schilder, de man
van de natuurgetrouwe weergave. Hij exposeert vier
grootte doeken, waaronder een prachtige zee onder
dreigende hemel, een heilige plek, een heuveltop
oprijzend in een dicht begroeide kloof, een schilderij
van fijne compositie en schitterend perspectief.'
Een andere recensent noemt met name Imandts
Papandajankrater waar de vluchtige nevels meesterlijk
tegen de bergwand zijn aangemeten, en Oude Bomen
De werkkamer van Frans Bohyn in Bandoeng met aan de muur drie
schilderijen van Willem Imandt.
38 Zeeuws Tijdschrift 2015 11-2
