1
verblijf daar is onder andere door de correspondentie
met de schilder Willem Witsen het nodige bekend.
De brieven van Israëls gaan vooral over allerlei ont
moetingen met mensen die hij in Nederlands-Indië
had. Over zijn dagelijks leven of zijn reizen schrijft
hij weinig. Hij maakte vele uitstapjes in de omgeving
en bezocht het Dieng Plateau, de Bromo en de Papan-
dajan (Apenberg) bij Garoet. Ook werkte hij in de
kratons en maakte er vele schetsen van danseressen
en een portret van de 'sultan' dat hij bij terugkeer in
Nederland verder uitwerkte.
Imandt en Israëls zagen elkaar in die periode
frequent. Uit Israëls laatste brief aan Witsen blijkt
misschien wel wat té veel. 'Overigens is hier dan ook
niemand. Je snakt wel eens naar iemand anders dan
Imandt, de Grote Schilder hier!' Naast de woordspe
ling getuigen Israëls zinnen ook van een zekere
jalousie de métier, want terwijl Israëls in Nederlandse
kunstkringen mede door zijn vader nogal bekend was,
betekende hij in Nederlands-Indië in tegenstelling
tot de grote meester weinig. Later zou een Vlaamse
journalist noteren: 'Onder zijn bewonderaars telde hij
daar o.a. Isaac Israëls, de zoon van den beroemden
Hollandschen meester, den hertog van Mecklenburg,
vele planters, ambtenaars en radjah's, en ook onze
koning [Albert I], toen nog kroonprins, vereerde hem
met een bezoek tijdens zijn verblijf in Nederlandsch-
Indië.'
Volgens Imandts dochter bezocht Israëls de Grote
Schilder regelmatig. Ze konden het in elk geval heb
ben over hun tijd in Dongen, terwijl Israëls aan een
waringin schilderij van Imandt meewerkte. Willem
schilderde de waringin en Isaac de figuren onder de
boom en op de achtergrond volgens Imandts dochter.
Israëls had al eerder in Nederland op basis van foto
materiaal Javaanse dansers en danseressen getekend
in meer donkere getemperde tonen. De impressio
nistisch neergezette figuren lijken exact op de achter
grondfiguren van die op zijn doek Dansers in Solo uit
1922. Isaac is zelf nooit aan een waringin toegekomen
hoewel hij die boom zeer bewonderde: 'De mooiste
waringen die ik ooit zag zijn daar [Java].'
De schilderijen van waringins behoren zonder
meer tot de hoogtepunten van Imandts oeuvre. De
waringin of banyanboom werd en wordt in de archi
pel met grote achting behandeld, zelfs aanbeden. De
waringin staat voor eenheid, kracht en een lang leven.
De boom biedt de mensen schaduw en bescherming
36 Zeeuws Tijdschrift 2015 1-2
