Vierdaagse Zeeslag in 1666 en het doorvaren van
de ketting over de Medway rivier in 1667, bekend
als de tocht naar Chatham. De forumleden merkten
overigens op dat De Ruyter geruime tijd niet aan de
slag kon deelnemen omdat er op zijn schip een mast
gerepareerd moest worden. En bij het opvaren van de
Theems lag hij ziek in de kajuit en pas op het eind
van de eerste dag verscheen hij weer aan dek. Dat
stond niet in de weg dat De Ruyter bij terugkomst in
het vaderland werd geëerd als 'redder des vaderlands'.
Maar roem kan in het tegendeel omslaan. Prud'homme
memoreerde hoe in het najaar van 1666 na een weinig
succesvolle tweedaagse zeeslag een oproer bij het huis
van De Ruyter ontstond, waarbij mensen probeerden
de boel kort en klein te slaan. 'Dus bijna het lot van
Dick Advocaat', kopte Jaap Haag in.
Onder invloed van het nationalisme in de negen
tiende eeuw kreeg De Ruyters roem een geheel nieu
we lading. Cees van Romburgh ziet de oorsprong van
de nieuwe verering vooral opkomen na 'Het dan maar
liever de lucht in' van Van Speyk. Prud'homme wijdt
het vooral aan de behoefte aan nieuwe helden die ont
stond met de vestiging van de monarchie in 1815. Het
standbeeld van De Ruyter in Vlissingen (1841) was de
zeehelden geeft. De Ruyter was in zijn tijd al beroemd
zoals nu een popidool of sportheld. Dat blijkt uit de
vele gedichten en pamfletten over hem en de portret
ten en penningen van hem die toen in omloop waren.
Dat hij in de zeeslag bij Etna (1676) het leven liet, deed
zijn roem slechts stijgen. Hij kreeg een indrukwek
kende staatsbegrafenis en later een barok grafmonu
ment in de Nieuwe Kerk in de hoofdstad van het land.
'Anders zou het bij een eenvoudige grafzerk gebleven
zijn zoals bij De Ruyters opvolger, Cornelis Tromp,
die gewoon thuis stierf en in het familiegraf werd
bijgezet', volgens Prud'homme. Vormt de afwezigheid
van een Oranje-stadhouder (Eerste Stadhouderloze
Tijdperk, 1650-1672) een verklaring voor zijn roem?
'Niet helemaal', betoogde Prud'homme. 'Piet Hein
leefde ten tijde van een stadhouder en die kreeg ook
een enorm praalgraf. En ook Jacob van Heemskerk
werd begin zeventiende eeuw al groots geëerd. Maar
het valt wel op dat er in de stadhouderloze jaren
ineens zoveel zeehelden verschenen.'
Tussen Heldenverering en heldenverguizing
Het hoogtepunt van De Ruyters roem kwam tijdens
de Tweede Engelse Zeeoorlog (1665-1667), met de
40 Zeeuws Tijdschrift 2006/5-6