geleidelijk aan ontstond het geloof dat het moest kun
nen. De organisatie kraakte en piepte, maar het ging.'
Buis: 'En wij betaalden die bonus natuurlijk graag,
omdat iedere dag eerder ook voor ons voordeel oplevert
en natuurlijk goed is voor Zeeland.'
Bij het project zijn honderden buitenlanders betrokken
geweest. Engelsen, Portugezen, Duitsers.
De Leeuw: 'We hebben inderdaad veel knowhow
moeten inkopen. We zijn voor het boren joint-ventures
aangegaan met Belgische en Duitse bouwers.
Daarnaast hadden we veel min of meer ongeschoold
personeel nodig. In Zeeland was dat niet te krijgen,
dus haalden we ze van over de grens. Maar je wil niet
weten met voor een regelgeving je dan te maken
krijgt.'
Hoe bedoelt u?
De Leeuw: 'Ze mochten maar acht uur per dag wer
ken, terwijl ik ze liever twaalf uur aan de slag zag.
Kijk, die mensen zitten hier zonder hun gezin, ver
weg van huis en haard. Die zijn gemotiveerd, willen
eigenlijk alleen maar werken. Maar wat gaan ze doen
als ze maar acht uur per dag werken? Alleen maar
verkeerde dingen. Ik stelde een systeem voor van
zeven dagen per week twaalf uur werken en dan
zeven dagen naar huis. In plaats van zes dagen op
drie dagen af. Stel je woont in Oost-Duitsland en je
hebt drie dagen, dan ben al bijna twee dagen aan het
reizen en word je een vreemdeling in je eigen gezin.
Met mijn systeem - een ritme dat ik kende uit de bag-
gerwereld en daar prima functioneerde - zouden ze
om de week een week thuis zijn en een sociaal leven
kunnen hebben. Welnu, dat is in dit land onmogelijk.
Gekmakend!'
Hoe vonden die mensen het eigenlijk om aan de tun
nel te werken. Hadden ze het gevoel met iets bijzon
ders bezig te zijn?
De Leeuw: 'Nou en of. De betrokkenheid was groot en
het gaf ze een kick als het gesmeerd liep. Ik weet nog
heel goed dat we vorig jaar met de feestdagen hebben
6 Zeeuws Tijdschrift 2003/2-3
