BOEKHANDEU
Er gebeurt altijd iets bij
Pieter Brouwer, 't Paeremes. Het boerenwerkmes met
besneden heft: twee eeuwen volkskunst in Zeeland Goes:
De Koperen Tuin; Leuvenheim: Uitgeverij Phoebe b.v.,
2002. 124 blz. ISBN 90 7681 511 9, 15.
Een ruim, aantrekkelijk uitgevoerd boek en een wel
kome documentatie van een waarschijnlijk tot uitster
ven gedoemd stuk Zeeuwse (neo)folklore, dat is Piet
Brouwers 't Paeremes. De versiering van messen met
snijwerk is een Zeeuwse traditie die haar hoogtepunt
beleefde tussen 1850 en 1900, een tijd waarin deze
provincie door de opkomst van snelle nieuwe verkeers
middelen (het spoor en later de verbrandingsmotor)
haar oude maritieme voordeelsituatie - overal was water
- zag verkeren in een nadeel. Zeeland zakte weg in
een relatief isolement, ondanks verwoede modernise
ringspogingen. Dat isolement is dus geen eeuwenoud
aspect dat deze provincie onlosmakelijk aankleeft
zoals velen menen, evenmin als het veronderstelde
agrarische karakter van ons gewest.
Met de heropleving van belangstelling voor volks
cultuur in de achterliggende decennia, beleefde ook
het Zeeuwse 'snikkerwerk' een kleine renaissance.
Vele snijders beoefenden het in deze tijd uit liefde
voor het handwerk en het artistieke aspect; ze leerden
zich het vak moeizaam en geduldig aan, en dat was
soms hun enige band met de traditionele Zeeuwse
boerensamenleving.
Auteur Piet Brouwer is ook zo'n snijder uit roeping.
Eén van de laatste, want jongeren zijn niet langer aan
getrokken tot de heftenkerverij. Brouwer, in 1919 in
Oost-Souburg geboren, begon vanaf 1969 'schoorvoe
tend' met het snijden, nadat zijn interesse was gewekt
door een publicatie van het Nederlands Openlucht
museum. In zijn boek legt hij nu zijn kennis vast,
schetst een historisch-volkskundige context, behandelt
de typen versieringen en de 'techniek van het snikke-
ren' (gereedschap, vlakverdeling e.d.). Heel aardig is
ook een reeks korte biografietjes van Zeeuwse snij
ders of, aldus Brouwer, 'plattelandskunstenaars'. Zo
leren we over de Ritthemse snijder en landarbeider
Abraham Marijs (1835-1930): 'Had een voorliefde voor
tekenen en zou in andere omstandigheden wellicht
een artistiek beroep gehad kunnen hebben. Hield van
een ongebonden leven en was daarbij houtsnijder.'
Een uitgelezen hoofdpersonage voor een streekroman,
en zo kent Brouwer er nóg een paar.
Havenplein 14
4301 CB Zierikzee
Tel. (0111)412 674
ingesloten hij de l.ibris-groep van /elfstandige boekhandels
Fax(011 II 417 210
H-mail:
infoC" boekhandeldev ries.nl
v.
v. w boekhandeldev nes.nl
58 Zeeuws Tijdschrift 2003/2-3
