Clockwork
Omdat elke machine uniek is, moeten de mannen er
mee leren omgaan. 'Het is als een fabriek die je opstart'
zegt Sonke. 'Het duurt een tijdje voor de fabriek echt
draait. Die periode noemen we de leercurve. je moet
even met de machine "gereden" hebben voordat je
weet hoe hij reageert.' Wanneer de machines ingere
den zijn, kan het echte boren beginnen. 'Natuurlijk
gaat er wel eens iets fout. En soms vergeet je iets',
geeft Evert ruiterlijk toe. 'In de startschacht was een
"dicht blok" aangebracht: een stuk gestabiliseerd zand
dat vrij hard is. Dan begon het eigenlijke boren. Maar
toen het zover was, werd niet alles weg gegraven. Na
onderzoek bleek dat enkele tanden van de TBM niet
aangebracht waren.'
De mannen die ondergronds werken, verhuren
zichzelf vaak in teams en trekken van tunnel naar
tunnel. Aan dit project werkten Duitsers, Engelsen,
Polen, Australiërs en Fransen; overal kwamen ze van
daan. Ze verbleven op campings, in flats, of woonden
19 Zeeuws Tijdschrift 2003/2-3
