Anno 1574. Oranje ziet hoe de vloot van d'Avila
het tij laat verlopen. Barend Wijnveld jr.
(Amsterdam 1820 - Haarlem 1902) Olieverf
op doek, 60 x 43 cm. inv. A 5017. Collectie:
Amsterdams Historisch Museum.
'Requesens die Alva als landvoogd opvolgde,
liet twee vloten uitzeilen: één onder Climes en
Romero langs de Westerschelde en Bergen op
Zoom, een andere onder d'Avila langs de
Schelde naar Walcheren. De eerste vloot werd
na heftige strijd bij Reimerswaal verlagen.
Maar d'Avila, die tot Breskens was genaderd,
zou zonder tegenstand voor Vlissingen gekomen
zijn als hij was doorgezeild. De prins die te
Vlissingen was, verkeerde in grote verlegen
heid, tot hem gemeld werd dat d'Avila voor
Breskens het anker liet vallen en het tij liet
verlopen. Naar 't havenhoofd gesneld overtuig
de de prins zich met eigen ogen van deze
ongelooflijke misslag en hij dankte Cod voor
de onverwachte uitkomst. Toen hij de neder
laag bij Reimerswaal vernam zeilde d'Avila
onverrichter zake naar Antwerpen terug.
De olieverfschets Anno 1574.
Willem van Oranje staat in gezelschap van drie perso
nen op het eindpunt van een houten aanlegsteiger.
Vermoedelijk die welke voor het Keizershoofd te
Vlissingen ligt. De houten palen rechts dienen ter
bescherming van de aanlegsteiger. De soldaat vooraan
rechts wijst opgewonden richting Breskens. Willem
van Oranje, met hoed op, 'dankte God voor de
onverwachte uitkomst'. De houding van Willem van
Oranje verraadt ook opgewondenheid: 'naar 't haven
hoofd gesneld overtuigde de prins zich met eigen
ogen van deze ongelooflijke misslag'. Het ontzet van
Middelburg door de Spanjaarden leek zo dichtbij en
met de achteraf gezien verkeerd genomen beslissing
van d'Avila lijkt alles ten goede te zijn gekeerd. Dat
Reimerswaal op dat moment al verslagen was, kon
Willem van Oranje gezien de gebrekkige communi
catiemiddelen in die tijd eigenlijk nog niet weten;
d'Avila wist het op dat moment ook nog niet. De eufo
rie waarmee Van Oranje het tafereel aan de overkant
van de Schelde aanschouwt is dus duidelijk een voor
beeld van 'hineininterpreteren' van Wijnveld. Indien
de Spaanse vloot niet bij Reimerswaal was verslagen
en d'Avila na een korte tussenstop bij Breskens het
anker had gelicht om Middelburg te gaan ontzetten,
zou er spoedig een eind aan de vreugde zijn geko
men. De Vos en Van Lennep zijn hier, zoals we
inmiddels reeds gewend zijn, weer eens flink aan het
overdrijven. De zaak wordt voorgesteld alsof Willem
van Oranjes gedragingen en beweegredenen van
invloed op 'de onverwachte uitkomst' zouden zijn
geweest
Vlak achter Van Oranje staat een persoon die over
zijn schouder meekijkt. Aan de vorm van de hoed en
het postuur te zien, is het vermoedelijk een
vrouwspersoon. Achter het drietal zit een man in
gehurkte houding iets te doen; wat is niet duidelijk.
Kennelijk heeft hij geen interesse in wat er zich aan
48 Zeeuws Tijdschrift 2002/5-6
