S.C. Bosch Reitz, Portret van Steffen Calis, z.j. [ca. 1893], olieverf op
doek, coll. Goois Museum, Hilversum.
New York
Vanaf die tijd was Gijs Bosch Reitz bijna voortdurend
op reis om Aziatische kunst in openbare collecties te
bestuderen. Naast zijn 'gut feeling' was zijn kennis op
het gebied van de Aziatica inmiddels enorm. In 1914
wilde het Louvre hem als attaché aanstellen, de desbe
treffende minister onthield evenwel zijn goedkeuring
aan het plan omdat het een buitenlander betrof en er
sprake was van een mogelijke Europese oorlog. Een
jaar later werd Bosch Reitz als eerste conservator van
de afdeling Far Eastern Art in het Metropolitan Museum
of Art in New York aangesteld. Tijdens een van zijn
bezoeken aan het British Museum in Londen in
december 1914 was hij als expert in oosterse kunst
daarover gepolst door Amerikaanse collega's. Hij ver
vulde die functie tot 1927, in feite bijna hetzelfde leven
leidend als in de periode ervoor.
Terug in Nederland vestigde hij zich op Pruikenburg.
Het huis was genoemd naar een grijsgepoederde pruik
met lang krullend haar die onder een glazen stolp in
de hal stond opgesteld, eens gedragen door een
Amsterdamse burgemeester en nu de enige goed
geconserveerde achttiende eeuwse herenpruik in
Nederland. Bosch Reitz was van jongs af een liefhebber
van verkleedpartijen en gekostumeerde bals. Vanuit
Laren bleef hij reizen, in zijn laatste jaren alleen nog
maar naar Amsterdam. Een van die reizen werd hem
fataal, begin januari 1938 kwam hij met zijn voet onder
een wiel van de Gooische stoomtram, aan de gevolgen
daarvan overleed hij in april van dat jaar.
Schilder en wereldreiziger
Het Singer Museum in Laren had een mooie tentoon
stelling opgebouwd rond Gijs Bosch Reitz. De schilde
rijen, tekeningen en studiepaneeltjes waren groten
deels afkomstig uit particulier bezit en gaven een goed
beeld van de verschillende periodes in zijn ontwikke
ling. De boeiende begeleidende publicatie schetst het
leven en werk van de schilder en wereldreiziger. Rinus
Ferdinandusse schreef met Bosch Reitz' dagboeknotities
als basis het levensverhaal van deze eenling die zich
met een zekere distantie door het leven bewoog, Ann
Blokland volgde het kunsthistorische spoor van de
schilder-verzamelaar. Na lezing van beide artikelen
kan men zich haast niet aan de indruk onttrekken dat
Bosch Reitz' leven ook een decoratief kunstwerk was,
althans zo lijkt het mij. O
De tentoonstelling 'S.C. Bosch Reitz (1860-1938), schilder en
wereldreiziger rond 1900' was van 23 juni t/m 15 september
2002 te zien in het Singer Museum in Laren.
Publicatie: R. Ferdinandusse en A. Blokland, Bosch Reitz. Schilder
en wereldreiziger rond 1900, Six Art Promotion, Amsterdam
2002. Prijs in het museum 18,50; in de winkel 24,50.
35 Zeeuws Tijdschrift 2002/5-6
