Zeeuwse Nachtegael ook digitaal gebekt
Steeds meer teksten komen beschikbaar op
cd-rom en op het Internet dat wereldwijd
computers aan elkaar knoopt en informatie
uitwisseling mogelijk maakt zonder dat
men er de deur voor uithoeft. Geen enkele
sector ontsnapt aan de nieuwe media, dus
ook niet de Zeeuwse literatuur. Alle hierin
genoemde websites zijn binnenkort via het
dossier Zeeuwse literatuur van het Zeeuws
Tijdschrift te bereiken.
Piet Verkruijsse
Voordat we het Internet gaan verkennen, is het gewenst
om het begrip 'Zeeuwse literatuur' nader te omschrij
ven. Met 'literatuur' bedoel ik fictionele teksten (poëzie,
proza, toneel). Met 'Zeeuws' bedoel ik nadrukkelijk niet
teksten die in 'het Zeeuws' geschreven zijn omdat 'het
Zeeuws' als overkoepelende gewestelijke taal met een
vastgelegde spelling en grammatica niet bestaat. Ge
dichten en verhalen in de lokale dialecten vallen dus
buiten deze verkenning. Waar hebben we het dan wél
over? Over literatuur die door Zeeuwen geschreven is
en door auteurs die een duidelijke band met Zeeland
hebben omdat ze er geboren zijn of een deel van hun
leven hebben doorgebracht en uit dien hoofde min of
meer als Zeeuwen beschouwd worden. In principe
hebben we het dus over een segment van de Nederlandse
literatuur dat biografisch-geografisch afgebakend is.
Reinaert, Cats, Bellamy, Wolff en Deken
We zijn chauvinistisch genoeg om de Reinaert tot de
Zeeuwse literatuur te rekenen. Dat standbeeld in Hulst
staat er niet voor niets. In de Digitale Bibliotheek voor
de Nederlandse letteren dbnl<www.dbnl.org>, is de
tekst van Van den vos Reynaerde (de Reinaert I, want er
zijn meer versies) te vinden, overgenomen uit de edi
tie van J. Janssens, R. van Daele en V. Uyttersprot.
Wie aan tekstvergelijking wil doen, kan daarnaast de
Reinaert ook lezen op de volgende site: <www.hum.
uva.nl/dsp/ljc/reinaert/> en op de cd-rom Klassieke
Literatuur (een uitgave van Het Spectrum uit 1999).
De cd-rom en de site van het Laurens Janszoon Coster-
huis - vroeger gehuisvest in De Digitale Stad, nu
onderdak bij de Faculteit der Geesteswetenschappen
van de Universiteit van Amsterdam (UvA) - bevatten
uitgebreide verzamelingen digitale teksten. Andere
Reinaert-fragmenten en de proza-Reinaert van 1479 zijn
opgenomen op de Cd-rom Middelnederlands (een uitga
ve van Sdu Den Haag en Standaard Antwerpen, 1998).
Wie in Filips van Marnix van St. Aldegonde een
beetje Zeeuw wil zien en wie in Marnix de dichter van
het Wilhelmus wil blijven zien, komt aan zijn trekken
op de site van De Nederlandse Letteren: <www.letteren.
nl/schrijvr/index.html>. Een uitvoerige bibliografie
over Marnix, samengesteld door Joop de Waard, is te
vinden op de site van de Leerstoelgroep Historische
Nederlandse Letterkunde van de UvA <www.hum.uva.nl/
nhl>. Van Marnix zijn De Bijenkorf der H. Roomsche Kerke
en Het boeck der psalmen Davids in de dbnl opgenomen
en over enige tijd komt de monografie over de portret
ten van Marnix door Joop de Waard op dezelfde site.
De Zeeuwse literatuur van de zeventiende eeuw is
redelijk digitaal vertegenwoordigd, maar nog lang niet
voldoende. Met Jacob Cats en Johan de Brune de Oude
beschikken we over topauteurs wier werken natuurlijk
integraal gedigitaliseerd moeten worden. Er zijn plannen
20 Zeeuws Tijdschrift 2002/4