zonneveld 1909-1984
85
75 jaar
Deze bijdragen ter gelegenheid van
75 jaar „Zonneveld" werden ver
zorgd door M. P. de Bruin fhistorisch
gedeelte), C. Francke (archiefmate
riaal), G. P. A. Joosten (medisch ge
deelte), J. Overduin (onderwijs), W.
Westerbeke (onderwijs), R. J. H. van
Yssel (coördinatie). Geert de Heer
maakte de foto's van huidige activi
teiten en kinderen.
Aan de zijkant van „Zonneveld": zittend in het midden Lize van den Broecke, rechts haar vriendin Bertha
Ogterop, zeer sociaalvoelend, die veel voor het bibliotheekwerk in Middelburg heeft gedaan. Links van Lize:
mevrouw L. C. van Hoek-van Hoek. In witte jurk: Jet van Hoek. Achteraan rechts: Cécile Sprenger, later
mevrouw Van Woelderen.
het oude „Zonneveld" uitgesloofd,
waarvoor hen hier (Zeeuws Tijdschrift)
oprechte hulde worde gebracht". Lize
van den Broecke en zuster Commender
worden in een adem genoemd. Dege
nen die de hoofdzuster, een Zwitserse,
hebben gekend noemen haar een zeer
dominerende vrouw, in feite de directri
ce. Zij was deskundige en dat was me
juffrouw van den Broecke, zoals zij al
tijd werd genoemd, niet. Lize van den
Broecke besloot het eerste jaar de open
lighal af te sluiten omdat deze niet aan
de verwachtingen voldeed en de geslo
ten lighal, vooral in het voorjaar, een
heerlijke verblijfplaats voor de kinderen
bleek.
In 1910 besloot de oprichtster een iso
leergebouw aan de inrichting te verbin
den met het oog op besmettelijke ziekte
die altijd dreigde bij kinderen afkomstig
„uit zoo verschillende streken". Beslo
ten werd ook de grote lighal uit te brei
den. In het belang van de hygiëne wer
den ook enkele veranderingen aange
bracht. Lize van den Broecke, die zich in
medisch opzicht niet direct met haar
„kinderen" kon bemoeien deed er alles
aan haar inrichting zo goed mogelijk te
laten functioneren.
Noodzakelijk voor het zeehospitium
was een goede watervoorziening. In
Domburg en Oostkapelle was geen wa
terleiding aanwezig. Een molen werd
gebouwd om het water met een pers
pomp op te pompen. Andere voorzie
ningen waren een Benzoid-gasinstalla-
tie en een septictank. Lize van den
Broecke had in binnen- en buitenland
verschillende inrichtingen bekeken en
nieuwe ideeën toegepast in haar inrich
ting. Toen de zaken marcheerden, gun
de zij zich het genoegen geregeld met
vacantie te gaan, vooral naar Italië. Zij
hield van tekenen en stad en land in het
zuiden inspireerden haar. Haar schets
boekjes getuigen van haar aandacht
voor details. Zij wilde zich omringen
met tekeningen en schilderijen. In haar
bezit kwam ook een rietpentekening
van Vincent van Gogh: Gezicht vanuit
het gesticht St. Pol-de-Mausole te St.
Rémy. Haarvriendschap met Marie Tak
van Poortvliet leidde haar tot de ge-
dachtenwereld van de antroposofie. Li
ze van den Broecke had behoefte aan
een houvast maar bleef zoeken tot in
het laatst van haar leven.
Na twintig jaar het beheer van Zonne
veld te hebben uitgeoefend, achtte zij
de tijd gekomen het voortbestaan van
het zeehospitium te verzekeren. Zelfs in
de notariële acte, die 21 juni 1929 werd
opgemaakt, klinkt nog iets van emotie
door wanneer zij verklaart „het voor
schreven hospitium", nu zij het beheer
daarover nederlegt, te willen doen
voortbestaan voornamelijk ter opne
ming en genezing van on- en minver
mogende zwakke kinderen, in den
geest als deze inrichting steeds door
haar is gedreven en te dien einde bij de
ze in het leven te roepen een stichting".
Voor deze stichting zondert zij van haar
vermogen af de inrichting Zonneveld
met alles wat daartoe behoort alsmede
een bedrag van honderdvijftienduizend
gulden als vermogen der stichting. Uit
drukkelijk wordt in de acte gestipuleerd
dat het zeehospitium moet worden ge
dirigeerd „op dezelfde wijze als waar
voor dit door haar was bestemd" om te
dienen ter verpleging en behandeling
van kinderen zonder onderscheid van
gezindte. Dit geldt voornamelijk hen die
de kostprijs niet kunnen betalen. Het
betreft kinderen die lijden aan praetu-
berculose, of vormen van uitwendige of
inwendige tuberculose, uitgezonderd
open longtuberculose, „zullende met
het oog op beschutting tegen de ruw
heden van het klimaat het houtbestand
van het Zeehospitium bewaard en ver
zorgd blijven". Volgens de statuten die
volgen achter de schenking wordt het
oppertoezicht van de stichting „Zeeho
spitium Zonneveld" opgedragen aan
het bestuur van de Provinciale Zeeuw-
sche Vereeniging tot bestrijding der tu
berculose.
