kadastrering van de zeeuwse wateren en het territoriale zeegebied
163
het ambachtsheerlijke recht of alleen
het recht van aanwas met name moet
zijn vermeld in de akte. Dit is niet altijd
consequent gebeurd, waardoor het
soms dubieus is of het recht (nog) be
staat. Zo is bij de ambachtsvrouw van
Waarde, mevrouw Brink-Baart, bekend
dat in een akte uit 1 911 het ambachts
heerlijke recht wel met name vermeld
is, doch bij latere akten (uit 1953 en
1968) niet. Geconcludeerd is toch dat
mevrouw Brink-Baart het recht van
aanwas tot aan de gemiddelde laagwa-
terlijn bezit.
De begrenzing tussen de ambachts
heerlijkheden is niet altijd duidelijk be
schreven. Meestal valt deze samen met
oude gemeentegrenzen. Zo is de grens
tussen de ambachtsheerlijkheden Mai-
re en Rilland onzeker. Door het feit dat
het oostelijk deel van Maire en het we
stelijk deel van Rilland dezelfde am
bachtsheer hebben (fam. Massee) was
dit verder geen probleem. Als de rich
ting van de grens vanuit de zeedijk niet
beschreven was, is de loodlijn op de
Thalweg als begrenzing aangehouden.
Dit is bijvoorbeeld toegepast tussen de
ambachtsheerlijkheden Waarde en
Valkenisse en het westelijke en oostelij
ke deel van Rilland (resp. fam. Massee
en mevr. de la Haye-Catoire).
Verder is de rivierenwet, en dan met na
me artikel 19, niet toegepast. De wer
king van de rivierenwet is in de Ooster-
schelde en de Westerschelde overigens
bij Algemene Maatregel van Bestuur
beperkt tot de meest landinwaarts gele
gen gedeelten. De kribben, dammen of
soortgelijke waterwerken waarvan in
artikel 19 sprake is zijn in de bovenri-
vieren aangebracht door de eigenaar
van de rivier en zijn bedoeld om de
stroom van de rivier te geleiden. I n Zee
land speelde dit niet en zijn de strek
dammen aangelegd door de instantie
die verantwoordelijk is voor de oever
verdediging.
3. Kadastrale toepassing
a. Tenaamstelling percelen
Met de in hoofdstuk 2 weergegeven uit
gangspunten heeft de kadastrering van
de zeeuwse stromen en de territoriale
zeebodem plaats gevonden.
Voor elke burgerlijke gemeente is nage
gaan
- of het ambachtsheerlijke recht van
aanwas (nog) bestond;
- of er (pseudo-)delimitatiecontrac-
ten aanwezig waren;
- hoe de gemeentegrenzen liepen;
- of de buitendijkse gronden in her
verkavelingen waren opgenomen;
- of er sprake is van verdronken land;
- of er anderszins notariële akten in
zake buitendijkse gronden aanwe
zig waren;
- welke aanwas- en afslagregeling
diende te worden toegepast.
Bij de bovenstaande recherche heeft
met name de Dienst der Domeinen
waardevolle informatie verstrekt. In
1970-1972 zijn door mr. F. M. Hane-
maayer, toen werkzaam bij het voorma
lige bureau Deltazaken van de dienst
der Domeinen, rapporten vervaardigd
over de eigendomstoestand der buiten
dijkse gronden in de provincie Zeeland.
De tenaamstelling van de aan de Staat
behorende gebieden is in overleg met
de dienst der Domeinen geschied ten
name van de Staat (Financiën, Domei
nen).
Het Veerse Meer is gekadastreerd na de
afsluiting. Regelingen ingevolge arti
kel 7 van de Deltawet hadden reeds
plaats gevonden. De Grevelingen is, al
thansvoor hetZeeuwse gedeelte, geka
dastreerd vóór de afsluiting.
In totaal zijn bij de buitendijkse kadas
trering de volgende oppervlakten grond
en water betrokken geweest; (zie ta
bel 1)
tabel
tabel 2
Verder werd de kadastrale tenaamstel
ling bepaald door de volgende factoren
(voor de Ooster- en Westerschelde):
(zie tabel 2)
Figuur 1 geeft, met name ook voor de
zeeuwse wateren, de gemeentelijke in
deling aan. Tevens staan met een dikke
lijn aangegeven de plaatsen in de Oos
ter- en Westerschelde waar ten tijde
van de kadastrering het ambachtsheer
lijke recht van aanwas (nog) bestond en
de natuurlijkerwijs plaats vindende
aanwas en afslag nog mogelijk was.
Zoals uit bovenstaande tabel blijkt is
551 ha ten gevolge van aanwas op
naam van de oevereigenaar of de recht
hebbende op het recht van aanwas ge
steld. 374 ha, die kadastraal ten name
van particulier stond, is door afslag op
naam van de Staat gekomen. Het her
stel van de tenaamstellingen is een ge
volg van het feit dat in geval van het be
staan van pseudo-delimitatielijnen de
landwaarts van deze lijnen gelegen ge
deelten ten onrechte waren gesteld ten
name van particulieren zónder dat er
reeds sprake was van boven de hoog- of
laagwaterlijn gelegen schorren of slik
ken.
Andere correcties die zijn aangebracht
hadden betrekking op de kadastrering
van een deel van een kadastraal plan
van Wissenkerke in de gemeente Veere,
terwijl bij een veranderlijke gemeente
grens gedeelten van een gemeente naar
Oppervlakte in ha
Oosterschelde
Westerschelde
aanwas
50
501
afslag
31
343
herstel van de tenaamstelling
164
39
verdronken land
218
28
Oppervlakte
Afkomstig uit
in ha
niet te naam
te naam
gesteld
gesteld
Oosterschelde e.o.
56.410
53.930
2.480
Westerschelde
50.380
47.780
2.600
Veerse Meer
3.250
2.330
920
Grevelingen
5.910
5.900
10
Totaal
115.950
109.940
6.010
