koning lodewijk napoleon bezocht zeeland in mei 1809
46
ter in dienst van koning Lodewijk Napo
leon, zal niet ontbroken hebben (Van
Doorn Sr. had er erg op aangedrongen,
dat zijn zoon zich onmisbaar zou maken
bij de koning. Hoewel hij een andere
carrière voor hem gepland of gewenst
had, legde hij er bij zijn zoon de nadruk
op om de gunsten van de vorst te ver
krijgen, die, zoals hij hem schreef, de ta
lenten van de personen in zijn omge
ving wist te waarderen). Hoeveel prijs
Lodewijk Napoleon op Van Doom Jr.
stelde blijkt wel uit het levensbericht
door H. J. Royaards in 1853 opgesteld.
Hij stond in blakende gunst bij de vorst
niet alleen om zijn talenten, maar ook
wegens de in 1809 tijdens de water
vloed betoonde moed, activiteit en be
leid, waarvan de koning toen zelf getui
ge was geweest. Gesierd met de Ordre
de l'Union zal hij in het escorte aanwe
zig zijn geweest; hij had trouwens voor
dien reeds een of meer departementale
reizen meegemaakt. Hij zal precies ge
weten hebben welke „schikkingen" de
Zeeuwen verplicht waren te maken in
verband met de ontvangst.
In het gevolg van de landdrost bevond
zich een aantal Zeeuwse autoriteiten
zoals de secretaris-generaal Snouck
Hurgronje, door de landdrost belast
met de taak om de koning met bijzon
derheden als cijfermateriaal over diver
se onderwerpen van dienst te kunnen
zijn. Voorts zullen de inspecteuren An-
dries Schraver8), (die in hoog aanzien
stond bij Lodewijk Napoleon) en Ding-
mans voor deskundige uitleg bij de wa
terstaatswerken hebben moeten zor
gen; in dit verband moet ook worden
gedacht aan de landsfabriek (architect
van het departement) Abraham Voer
man, die de inspectie had over de lands-
gebouwen in Zeeland.
Het uitgevoerde programma wijkt op
een aantal punten af van het voorge
stelde schema. Het bleek namelijk, dat
het jacht „De Bantam", ter dispositie
van de landdrost, onmogelijk vanuit
Rotterdam op de verzochte tijd aanwe
zig kon zijn. Misschien hebben voor de
ze wijziging ook andere factoren een rol
gespeeld. In ieder geval heeft de reis
van de vorst door Zeeland langer ge
duurd dan aanvankelijk gepland was.
Tholen
De 4e mei was de koning teïholen. Het
register van mandaten van de stad Tho
len 1 806-1 810 bevat een aantal uitga
ven, die betrekking hebben op het ver
sieren van de stad (het halen van mast
bomen, leverantie van flambouwen,
vlaggen, en het maken van kronen) en
het in orde brengen van het „hotel"9).
De koning overnachtte te Tholen-stad
in een woning van mr. Emericus de
Weerd (rentmeester te Breda),0) aan de
Hoogstraat1Aan de hand van een te
kening van een stenen sluis met schut-
deuren voor de haven werd tijdens het
bezoek ter plaatse gesproken over de
kosten, die de uitvoering van dit werk
met zich mee zou brengen en voorts
werd nagegaan op welke wijze de gel
den ervoor opgebracht zouden kunnen
worden12). In de Koninklijke Courant
van 9 mei 1 809 staat dat het te moeilijk
was om daar een sluis te bouwen. Daar
om werd besloten een dijk om de haven
te leggen en de kaden te verhogen te
neinde het binnenste deel van de stad te
beveiligen. Inspecteur Schraver zal op
dracht gekregen hebben om een ra
ming van de kosten te maken. Boven
dien kreeg Schraver opdracht om een
kostenberekening te maken voor de no
dige reparaties aan de waterwerken van
de stad Tholen.
De koning is op 5 mei in Poortvliet ge
weest. Uitgaven die op dit bezoek be
trekking hebben betreffen het opzetten
en afhalen van de vlag op de toren, het
tracteren van de Garde d'honneur, het
plaatsen van erepoorten, het groenen
en de levering van gekleurde papieren,
klatergoud boekjes, zilver, hoepels,
krullen, touw en lint. Ook de dorpsreke
ningen van Scherpenisse vermelden
het inhalen van Lodewijk Napoleon in
1 809. De vorst verliet het eiland te Sta-
venisse. Van daaruit begaf hij zich met
zijn gevolg in de jachten naar Zierikzee.
Zierikzee
De avond van de 5e mei had de verwel
koming te Zierikzee plaats. Van stads
wege was gezorgd vooreen illuminatie.
Het was ook aan de bewoners „toege
staan" een bijdrage op dit gebied te
leveren, wanneer zij zich dat financieel
konden veroorloven en hun woonplaat
sen „door standen en gelegenheden"
zich daarvoor leenden. De algemene
illuminatie zou pas een aanvang nemen
nadat het stadhuis was verlicht; op deze
wijze werd dus het sein gegeven aan de
overigen.
De vorst heeft gelogeerd in de panden
Havenpark 6 en 8, die destijds bewoond
werden door de oud-patriot Samuel
Boeije13), die in 1 787 in Veere behoor
lijk gemolesteerd werd toen hij zich
vanuit Zierikzee ter staatsvergadering
naar Middelburg begaf14). Hij was één
van de assessoren van het landdrost
ambt van Zeeland.
„Het stadhuis wierd ter onthaling van
Zijne Majesteit op een voortreffelijk en
niet te minder kostbaar diné, als ook tot
het geven van een bal gereed gemaakt.
In de ruime vierschaar, tot dat einde
meest geschikt, wierden de gestoelten
der regters en der advocaten wegge
ruimd, en de geheele zaal met tapijten,
en andere meubelen, op eene zo pragtig
mogelijke wijze versierd, gelijk mede de
raadzaal en andere vertrekken met
nieuwe meubelen voorzien, zoo dat dit
alles een zeer luisterijk aanzien verwek
te, en in alle deelen voldeed aan het
doel hetwelk men zich daarvan had
voorgesteld" ,5).
G roeneykl6) licht ons behalve over deze
bijzonderheid ook in over de tocht van
de koning. Op 6 mei begaf de vorst zich
naar het Hoofd, bezag de oesterputten,
de zeewerken, vervolgens ging de reis
naar Westenschouwen, Haamstede,
Renesse en Noordwelle en hij keerde
over Capelle, Breidorpe terug naar Zie
rikzee. De 7e mei ging hij naar Drei-
schor, Zonnemaire, Noordgouwe en
Brouwershaven; 's avonds was er een
bal in het stadhuis. In Zierikzee woonde
de koning de mis bij, evenals dat het ge
val was later in Middelburg. In Zierikzee
gebeurde dit in de in 1 778 aan de Hoge
Molenstraat gestichte R.K. kerk.
De vorst bezag op een andere dag Ou-
werkerk, Nieuwerkerk, Oosterland,
Bruinisse en hetZijpe, een aantal kerk
gebouwen en godshuizen, het Jonge
Juff rouwen instituut en de voornaamste
„trafieken en fabrieken" (bedrijven
waar in het fabricageproces respectie
velijk zonder en met vuur gewerkt
werd). De totaalrekening van het be
zoek in Zierikzee is bewaard gebleven;
zij vermeldt het bedrag van
f 7945.12.7 l7).
Goes
De koning arriveerde op 9 mei te Goes.
