abraham anthony noske (1873-1945), zeeuws muziekuitgever
10
naar Den Haag.
A. A. Noske in Den Haag. In zijn cata
logus van uitgegeven werken weerspie
gelt zich het jaar van de teleurstelingen
voor Noske. In 1 91 5 is er bij Noske geen
enkel muziekwerk uitgebracht. In
1913, 1 914 en in 1916 gaf Noske eni
ge werken uit van Dirk Schater, de be
langrijkste Nederlandse pianist van zijn
tijd. Bij de kontakten met Schater ont
moette Noske een leerlinge van Scha
ter, de koncertpianiste Lenie Friedlan-
der, waarmee Noske in 1 91 7 in het hu
welijk trad. Uit dit huwelijk, ontstaan
door muzikale raakvlakken, werden
twee zoons geboren, beiden thans au
toriteiten op het gebied van de muziek:
Willem Noske (geb. Den Haag, 28 mei
1918) en Frits Rudolf Noske (geb. Den
Haag, 13 dec. 1920). De musicoloog
Prof. Dr. Frits Noske is als hoogleraar
verbonden aan de Universiteit van Am
sterdam; van zijn hand verschenen tal
rijke muziekwetenschappelijke publi-
katies in binnen en buitenland. Willem
Noske reisde reeds op jeugdige leeftijd
als bekend violist langs de wereld-kon-
certpodia, van Australië tot Zuid-Ame-
rika; een carrière die zijn hoogtepunt
vond in het koncertmeesterschap bij
het Residentie-Orkest in Den Haag en
die hij na zijn afscheid als koncertmees-
ter voortzet op het gebied van de ka
mermuziek. Willem Noske is - daarbij
tredend in de voetsporen van zijn vader
- de grote voorvechter van de Neder
landse muziek en van de vrouwen
emancipatie in de muziek. Willem Nos
ke bezit de grootste particuliere vioolli
teratuur-bibliotheek ter wereld en een
onvoorstelbaar grote algemene mu
ziekbibliotheek, waarbij uiteraard de
Nederlandse muziekhistorie een zeer
belangrijke plaats inneemt. Thans
houdt hij zich bezig met het onderzoek
naar- en de verbreiding van de nog gro
tendeels onbekende Nederlandse mu
ziek; daarnaast blijft hij natuurlijk aktief
als violist.
Na de ruim 200 muziekuitgaven die in
Middelburg verschenen, heeft Abra
ham Anthony Noske gedurende de pe
riode 1916-1 925 in Den Haag nog 44
uitgaven aan zijn fonds toegevoegd, de
fondsnummers 226 t/m 269. De laatste
uitgave, nr. 269, was een lied van Ber
nard Zweers, getiteld „Rozen", voor ge
mengd koor en orkest. De voorlaatste
uitgave, fondsnummer 268, was een
bundeltje met 8 kinderliederen die Nos
ke zelf had gekomponeerd en die hij op
droeg aan zijn beide zoons: „Voor Wim
en Frits".
Het einde van de Uitgeverij A. A.
Noske. Op 1 maart 1 926 is het gehele
fonds van Noske overgegaan in handen
van de bekende Amsterdamse muziek
uitgeverij G. Alsbach Co. Deze stap
was voor Noske onontkoombaar, maar
hij was zorgvuldig overwogen. Al in ok
tober 1910 stuurde Noske aan alle gro
te dag- en vakbladen een „Communi
qué", waarin hij meedeelde dat hij het
uitgeven van nieuwe werken noodge
dwongen zou moeten stoppen, als niet
meer muziekgebruikers in Nederland
hem zouden steunen in zijn pogingen
de Nederlandse muziek te introduce
ren, of, zoals Noske in zijn communiqué
zelf schreef: aangezien ik niet al
leen een lange reeks van jaren persoon
lijk finantieel offers heb gebracht, maar
tal van toegezegde uitvoeringen en
steun, ook van hooger hand, mij werden
onthouden en veie teleurstellingen mij
niet werden bespaard.Noske heeft
ondanks het uitblijven van die steun zijn
bedrijf nadien toch nog 1 5 jaar gaande
weten te houden, waarbij zijn privé-ver-
mogen voor een groot deel werd op
geofferd aan zijn ideaal. Bij de firma
Alsbach vond het fonds van Noske een
waardig onderkomen; ook de heer Jo-
han Alsbach droeg de Nederlandse mu
ziek een warm hart toe, hoewel hij zich
daartoe niet beperkte. Noske heeft ge
noeg kansen gehad om werken van be
langrijke buitenlandse komponisten,
die hem werden aangeboden, uit te ge
ven, o.a. van de bekende komponist Eu-
gen d'Albert. Noske heeft echter kon-
sekwent werken van buitenlanders af
gewezen; hij wilde zich volledig richten
op de Nederlandse komponisten. Vele
werken uit het fonds Noske hebben bij
Alsbach meerdere herdrukken beleefd.
Zeker is, dat Alsbach meer geldelijk
profijt van het fonds heeft gehad dan
Noske zelf. Veel van de oude Noske-uit
gaven zijn thans, ook voor niet-muziek-
beoefenaars, gezochte verzamelobjek-
ten vanwege de fraaie karakteristieke
Jugenstil-uitvoering van het omslag.
Abraham Anthony Noske bleef na 1 926
nog aktief, o.a. met het geven van pia
nolessen, terwijl er bij Alsbach ook nog
nieuwe komposities van hem in druk
verschenen. Noske overleed, mede ten
gevolge van de hongerwinter, op 24
maart 1 945 in Den Haag. Hij ligt begra
ven op de begraafplaats „Westerveld"