franse kloostergemeenschappen in sluis
119
van de 14e en 1 5e eeuw waaruit ook is
voortgekomen de congregatie van
Augustijner kanunniken van Windes-
heim. En daarmee besluit Dom Alois
van Ette zijn beknopte geschiedenis van
de orde van Reguliere Kanunniken,
welk boekje is uitgegeven door het se
minarie in Sluis. De bloei die hij voorziet
is echter niet gekomen. De toevloed van
novicen verminderde. Tot 1974 zijn
deze kanunniken in Sluis gebleven. Na
dien zijn de gebouwen in particuliere
handen ovgegaan.
De Franciscanessen
Tenslotte blijven ons nog over de
Soeurs de la Providence de Rouen, die
1 3 juni 1912 verlof kregen zich in Sluis
te vestigen. Deze zusters waren Fran
ciscanessen, leden van de derde orde
van Sint-Franciscus. Zij moesten wer
ken voor hun dagelijks brood, zoals dat
met alle leden van de derde orde het ge
val was. In hun klooster te Rouen had
den zij een noviciaat en daarmee vielen
zij onder de wetten van Combes. Zij
hebben in Sluis geen nieuw tehuis ge
bouwd, waarvoor zij als arme klooster
lingen ook wel niet het geld zullen heb
ben gehad. Zij vestigden zich in een rui
me villa die„Pommeraie" heette. Voort
aan zou dit huis de naam „La Providen
ce" (De Voorzienigheid) dragen.
Dezusters hielden zich ijverig bezig met
de teelt van groenten, vruchten en bloe
men om de financiën die er voor de ve
stiging nodig waren, bijeen te krijgen.
Deze produkten werden door de tuin
man op de markt in Oostburg verkocht.
Aldus lezen we in het genoemde paro
chieblad van Sluis. In 1931 zijn deze
Franciscanessen naar hun land terug
gekeerd.
„La Providence" werd verkocht aan de
zusters Dominicanessen te Brugge, die
er een rusthuis van maakten voor hun
zusters die terugkeerden uit de missie
landen. Het huis kreeg weer een nieuwe
naam: „Heilig Hart ter Ruste". Tevens
zouden de bewoners zorgen voor ge
handicapte en mentaal gestoorde kin
deren. Doch deze periode heeft maar
kort geduurd.
In 1934 werd dit tehuis aangekocht
door de „Congregatie Zusters der
Kindsheid van Maria ter Spermalie",
eveneens uit Brugge. De kinderen die
door de Dominicanessen waren ver
zorgd, werden door hen overgenomen.
Toen het getal der kinderen groeide
werd er gezocht naar middelen om op
sociaal gebied iets van deze kinderen te
maken. Dit werk breidde zich uit en de
gebouwen werden steeds meer aange
past. Gedurende de tweede wereldoor
log werd onderdak verschaft aan de
zusters Franciscanessen van Dongen
die in Sluis onderwijs gaven en door de
bezetters uit hun school en gebouwen
werden gezet.
Op 1 7 mei 1 944 moest ook dit tehuis
worden ontruimd. De kinderen werden
naar Brugge gebracht. Eind 1 946 kon
den zusters en kinderen terugkeren,
maar tevens werden de gebouwen nog
gebruikt door de openbare diensten van
de gemeente Sluis. Toen deze ze niet
meer nodig hadden, kon men het werk
aan gehandicapte kinderen, daarbij ge
holpen door subsidies van de Belgische
Staat, verder uitbouwen.
Al is hier nog wel het een en ander te
achterhalen misschien, we meenden
toch dat het goed zou zijn iets van de
geschiedenis van die Franse gebouwen
bij Sluis vast te leggen. Zeventig jaar is
in de historie een betrekkelijk korte tijd,
maar wanneer men in de plaats zelf op
gegevens uitgaat, blijkt het hoe kort de
menselijke memorie eigenlijk is wan
neer gemeentelijke archieven ontbre
ken.
Zeeuws Tijdschrift 1 982, afl. 2, pag.
61:
In verband met de verplaatsing van de
hier genoemde steen ware „Wijngaard
straat" boven: "-g gevel Simpelhuis"
etc. te vervangen door „Simpelhuis-
straat".
(Met dank aan Otto Petrus Merker).
Zeeuws Tijdschrift, idem, pag. 66:
Dr. C. Orbaan overleed 1 9 mei 1 953. De
laatste jaren was hij directeur van het
centraal bureau voor keuringen op me-
disch-hygiënisch gebied.
Gegevens uit dit artikel zijn ontleend aan: „'t Brug
getje", Parochieblad; Mr. M. B. van der Hoeven: „De
schoolstrijd in Frankrijk in het bijzonder tijdens de
Derde Republiek"; René Rémond: „l'Anti-Clerica-
lisme en France"; MonaOzouf: „l'École, l'Égliseetla
Republique 1817-1 914"; Alois van Ette: „Beknop
te geschiedenis van de orde der Reguliere Kanunni
ken van Sint Augustinus". Verder zijn mondelinge
gegevens ontvangen van P. E. van Hootegem en P.
E. de Broek, beide uit Sluis. AANVULLINGEN
