CortkcauT
r?xv^i',Vv
n
er onder en er op
vV\ -
- J, T V
59
den. Er bestaat verder een grote overeen
komst tussen de vloed van 1530 en 1953,
stormen uit het zuidwesten lopend naar
het noordwesten, gecombineerd met een
zeer hoog tij, met als gevolg dat het bij
wijze van spreken geen eb werd. Allen die
het meegemaakt hebben, staat dit onuit
wisbaar, ook bij Reygersberch, in de her
innering gegrift. Er was geen adempauze.
De 16e eeuw was duidelijk een overgangs
tijd, ook in staatkundig opzicht. Dit merkt
men heel goed bij de pogingen tot herstel
na de stormvloeden, zo in 1509 waarvan
Dekker ons heeft verhaald, maar ook na
1530. Heel de reeks van maatregelen van
het centraal gezag na de Sint-Felixvloed
tot aan loonmaatregelen en prijsbeheer-
sing toe, heeft toen in zoverre geholpen
dat de grote waterschappen, in moderne
zin gesproken, op één na, het hebben ge
houden, maar Noord-Beveland, Sint-Phi-
lipsland, Borssele gingen voor lange tijd
verloren en het Verdronken land van Rei-
merswaal ligt er nog als een teken aan de
wand. De kroniek" van Gottschalk be
tekent in dit opzicht veel meer dan een
optelsom van rampen en hun beschrijvers.
Zij heeft met haar werk ook willen aan
tonen, dat bij alle bespiegelingen over
trans- en regressies, die langdurige over
stromingsperioden gevolgd door een te
rugtrekken van de zee, de feiten duidelijk
aangeven dat teveel theoretiseren uit den
boze is. Wel is het zo, dat de theorie, of
moet men zeggen de voor tal van historici
en bodemkundigen aanvaardbare verkla
ring, ons veel hulp heeft verschaft bij het
verklaren van die perioden in de geschie;
denis van de kustgebieden die geheel on
doorzichtig waren.
Maar om Gottschalk zelf aan het woord te
laten: „We believe, however, that we
have found no proof in the historical ma
terial for a cyclical grouping of storm
surges corresponding with the so-called
transgression phases. There can be no
question of marine transgressions in the
sense of a universally occurring pheno
menon over a wide area, at most of pro
longed, regional inundations, caused by
isolated storm surges at very different
points of time and under widely varying
circumstances."
Behalve de bestuurlijke maatregelen heb-
Het verdronken Noord Beveland in de tweede helft van de 16e eeuw. (Atlas-Sgrooten, uitgave 1961).
