Zeeuwse kroniek
ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 4
M. P. de Bruin
De Scheldetol
IN het voorbericht van zijn werk over „The Scheldt
question to 1839" er bestaat geen beter over
zicht van deze materie dan dit in 1945 verschenen
werk schrijft Bindoff dat van de Ierse kwestie
werd gezegd, dat deze nooit tot een oplossing was
gekomen wanneer de Engelsen niet iets van de ge
schiedenis hadden geleerd en de Ieren niet „had for
gotten some". Zo is het ook met de Belgen en Neder
landers inzake de Scheldekwestie, aldus Bindoff. Mis
schien is daarom van Nederlandse zijde weinig aan
dacht geschonken aan het feit dat een eeuw geleden
de Scheldetol werd afgekocht. Voor Antwerpen ligt
de zaak anders. Volgens de heer L. Delwaide, schepen
van de haven van Antwerpen, „werd een jarenlang
aanslepend wrijvingspunt uit de Nederlands-Belgische
betrekkingen gelicht en een historische daad gesteld,
die er in grote mate heeft toe bijgedragen de toekomst
van de haven van Antwerpen veilig te stellen." Deze
volzin kunnen wij vinden in een artikel over de vrij-
koping van de Scheldetol en de haven van Antwerpen
in het keurig uitgevoerde tijdschrift der stad Ant
werpen (juli 1963). Verder is er over hetzelfde onder
werp in het Frans nog een boekje verschenen van de
hand van Etienne Schoonhoven. Een Nederlandse
vertaling wordt voorbereid.
1839
DE Scheldetol werd ingesteld bij het traktaat
van 19 april 1839. Om de instelling hiervan
te begrijpen, is het nodig aldus Delwaide, terug
te grijpen naar het internationaal statuut dat
de Schelde verkreeg bij het genoemde tractaat. „Dit
statuut is een compromis tussen enerzijds de onbeperkte
souvereiniteit van het doortrokken land het stelsel
dat praktisch overal in voege was tot aan de Franse
revolutie en anderzijds het condominium van de
oeverstaten van een stroom met recht van doorvaart
voor de onderhorigen van deze oeverstaten, zoals zulks
o.m. voorzien werd door het Congres van Wenen in
1815". Nederland moest vrije toegang verlenen aan
elk voor Belgische havens bestemd schip. Tegenover
Plattegrond van Sluis midden 15e eeuw; uiterst links het kasteel. Gereconstrueerd door Van Dale.
120
