ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. i
Het bovenstaande zal wel voldoende zijn
cm een indruk te geven van deze naar de geest
nog zo echt achttiende eeuwse schildering van
het boerenleven in Zeeland. Wij zagen al, dat
sentimentaliteit en de neiging tot het idylli
sche, immers typerende trekken van de acht
tiende eeuw, ook deze schrijver kentekenen.
Toch zou men tegenover deze dichtlievende
ambachtsheer onrechtvaardig zijn, wanneer
men over het hoofd zag zijn minutieuze weer
gave van de werkelijkheid. Zonder twijfel
heeft hij bij een bezoek aan zijn Zeeuwse lan
derijen scherp waargenomen; dat de realist in
hem soms lijdt onder de invloed van de litte
raire mode dier dagen, is te bejammeren. De
eenheid van het geheel wordt er door ge
schaad. Een groot dichter was de Perponcher
zeker met, maar toch hopen wij, dat de lec
tuur van het besproken gedicht de aandachtige
lezer genoegelijke ogenblikken zal bezorgen.
Diegenen, die meer van de Perponcher wil
len weten, worden verwezen naar het proef
schrift van Dr. J. Reyers: W. E. de Perpon
cher, Een bijdrage tot de kennis van zijn op
voedkundige, literair-aesthetische en maat
schappelijke denkbeelden. W. J. Thieme
Cie, Zutphen 1942.
(benige beschouwingen bij en over de restauratie van de Abdijkerken
te Middelburg, uitgevoerd onder leiding van de Architecten
H. van der Kloot Meyburg en ir A. Rothuizen
IDDELBURG is een stad
met een eigen echt Zeeuws
karakter. Dit karakter
wordt niet alleen bepaald
door de uiterlijke verschij
ning van de woonhuizen,
maar meer nog door het ty
pische ronde stadsplan. De woningen werden
geleidelijk vernieuwd, maar het beloop der
straten bleef.
Of de ronde vorm van de burch specifiek
Zeeuws was staat te bezien, hoewel er van dit
type in Zeeland vele bekend zijn, echter wèl
kan men dit zeggen van de ronde dorpsaanleg,
welke op de Zeeuwse en Zuid-Hollandse
eilanden algemeen werd.
Met het ronde stadsplan wordt vanzelfspre
kend alleen de oude kern van de stad bedoeld
met zijn concentrisch beloop van gebogen
straten. Deze kern bleef steeds het hart, het
belangrijkste stadsgedeelte. Voor een beschou
wing omtrent de invloed van dit karakter van
Middelburg op de architectuur, speciaal van
het Abdij-complex, behoeft bovendien met de
door ir. H. de Lussanet de la Sablonière
jongere stadsuitbreidingen weinig rekening te
worden gehouden.
Vergelijkt men nu het ronde Middelburg
eens met een grachtenstad als Delft dan sprin
gen de verschillen al dadelijk in het oog.
Delft met de kantige en strakke plattegrond,
het rechthoekig marktveld en de overweldi
gende Nieuwe Kerk en toren heeft een alles
overwegende noord-zuid as, welke bepalend
was voor de vorm en de ligging van haar plei
nen, straten en gebouwen. Welk een geheel
andere vorming dan de fraai gebogen cirkel
vorm van Zeelands hoofdstad en zijn gekrom
de straten. Maar er is meer.
Door verschillende schrijvers werd voor
Vlaanderen en Zeeland een opvallende voor
liefde geconstateerd voor veelhoekige en ronde
torens, speciaal de achtkante vieringtorens.
Dat het bovendien aan deze gewesten eigen
was om zeer kloeke vierkante kerktorens op
te richten doet aan het eerste feit niets af.
In het midden latend of er enig verband is
te zoeken tussen het veelvuldig toepassen van
de centrale aanleg in de stedebouwkunde en
