ZEEUWS TIJDSCHRIFT
No. 5
bants zweemt, Westelijk Brabants. Het Oost-
Vlaams is minder verwant met het Zeeuws als
het Westelijk West-Vlaams of Kust-Vlaams,
dat met de Zeeuwse eilanden en Frans-Vlaan-
deren een tamelijk homogene dialectburcht
vormt aan de periferie van een centrale groep
van FrankischNederlandse dialecten, die
zich grosso modo van Brussel tot Amsterdam
uitstrekt. Het Oost-Vlaams, dat wel verwant
schap vertoont met het Kruinings, het West-
Voorns en Noord-Beveland, maakt deel uit
van de Zuid-westnederlandse dialectengroep.
De taal van de Oost-Vlaming, in 't bijzon
der van de Gentenaar, die zich beijvert „niet-
boerste spreken, treft door haar niets ont
ziende realisme in klank, woord en beeld. De
Gentenaar zelf maakt een onderscheid tussen
het fatsoenlijker gewoon of burger-Gents en
plat-Gents (vroeger fabriek-Gents, dat door-
dringend-luid en met lijzige stem werd gespro
ken: lamijnen. De echte Gentenaar is, vooral
in het oog van de buitenlieden, die voor de
markt naar de stad komen, een „lollekens-
heer", d.i. een spotter, doch zonder hoovaar-
digheid. De Gentenaar heeft steeds compas
sie(medelijden) met minder bedeelden of on-
gelukkigen. Hij pleegt liefdadigheid zonder
naam", doch „niet zonder hart". Hij is goed
hartig, medelijdend en gastvrij in de herberg,
waar hij royaal is met „rondjes" en met
kwinkslagen. De Gentse literatuur, d.i. verha
len, liederen, toneel in Gents dialect, is bijzon
der rijk aan kleurige, sappige, beeldrijke en
platte woorden en uitdrukkingen. Uit Jan
Cleppe's „Gentsche Praot" (1933) geven we
hiervan 'n kort staaltje (V. bl. 11):
„Boerke Lap es iene die 't in de mewen hee.
Hij es veel slimmer of dat er hij uit en ziet.
Den avekaot Slimbroek integendeel es nen
blagueur, die mier pleit in d'hirbirge dan op
tribunaal. Hij heet altijd 't ir (air) van 't boer
ke te tritte (treiteren).
Op ne kier zat hij te klappe van d'Univer-
siteit en boerke Lap, nog al kerieus van karak-
tirre, vroeg hem ezuu:
Wat es da, Menhiere den avekaot?
Hoe, zei den avekaot, ge weunt al vijf
tien jaor in Gent, en g'en ken nog d'Univer-
siteit nie?
Nien ek, zei Lap.
Dat es en beetse straf, zei Slimbroek.
Dan z'i moeste vraoge veur hoeveel ezels dat
er stalijngen es op Slottendries, ge zoed het
messchien wel wete!
Dat es wel meugelijk, menhiere den ave
kaot, zei Lap ezuu.
Hedde nog nuut da gruut batiment nie
gezien in de Plateaustraote, riep den avekaot
't es verdomd zuu gruut of ghiel de Kijter-'
Ah, jaozei boerke Lap, ni weet ek wat
dat 't es, 'k he daor al dikkels naor staon kij-
ke, 't es verdoms gruut. Maor zeg, menhiere
den avekaot, gij die zuu gelierd zijt, zoede mij
soms nie kunne zegge hoeveel ezels dan ze
daor op stal keune stelle?"
Om het verschil te demonstreren tussen het
dialect van Aalst en van St. Niklaas (Waas
land) halen we 'n kort relaas aan van een
match (voor Aalst van voetbal, voor St. Ni
klaas van tafeltennis).
„Twas gistere schoen, maan waor
c? op de foebaal - a joe zeme ge-
woen, joe twi bros da twide
kaske (doel) maan da was iet foen, jonk
dem Buk (De Buck) paktem baal av, a
geif mij doer e pasken (voorzetje) o Stein
(Stijn) den diene stoept, cèntern, Karei
eid em twi, maan, tribleirn èn twas geba-
ken." (naar F. van Acker, Syntaxis van het
Aalsters Dialect).
„Sech, edegi die match gezien van t kam
pioenschap fam Baalgn (België) in Tien
(Thienen) Nienek. Ede gewon? Nie, moer
azoe tegesans dakat! Em balekes kapotsloegn.
Kstoe doer oen die toefel ksèch i minègn:
noe sloegek moer zoe neg azekan, want azek
stil sloeg paks tog amoel oen. Zoe kgeev
op koepeern en mosel obde rechtembant,
krakse tiembal we kostn op nuuf begin. En
100
