Simultane doorbreking van domeinen
Volgens de Franse filosoof Jacques Rancière (Algiers, 1940) is het de opgave
van deze tijd om te ontsnappen aan de knellende opdeling van onze maatschappij
in disciplines. Wie mag waar over beslissen of zelfs waarover denken, en waarover
niet. Wie heeft bevoegdheid over bepaalde terreinen? Dat hebben wij, met name in
het westerse denken, afgebakend, door een tamelijke hermetische indeling in disci
plines en specialismen. Daarbuiten om denken kunnen we nauwelijks meer en dat is
dus volgens de geleerde Fransman juist de uitdaging geworden. Zeker voor creatieve
geesten. Door stelling te nemen op meerdere terreinen tegelijkertijd en daardoor in
terdisciplinair te werken of beter nog, aldus Rancière, adisciplinair.
Het lijkt mij duidelijk dat het IK-eiland zo een poging is van simultaniteit: het is een
kunstwerk op zichzelf, een autonome sculptuur in baksteen, glas en stuc, maar het is
tegelijkertijd een podium en expositieruimte, als ook een woonplek, een pleisterplaats
langs de snelweg. Het is zowel materieel als immaterieel. Het is een uithangbord, het
is idyllisch, een rustpunt, maar evengoed een energiepoort, een stoorzender en een
manifest. Het is beeldend, filosofisch, technisch, dynamisch en ongrijpbaar. Privé en
openbaar: het werk van een beeldend kunstenaar, alsook de creatie van architectuur,
als ook de uitkomst van een gemeenschappelijk proces waarbij vele partijen zijn be
trokken, dus een maatschappelijk fenomeen.
Jan van Munster en Stichting IK, die de exploitatie en verdere realisatie van het IK
paviljoen verzorgt, nemen die door de politieke wijsgeer omschreven taak heldhaftig
op en begeven zich manmoedig op dat nog onzekere terrein. Het gerealiseerde tot nu
toe laat in elk geval de bevrijdende kracht van die poging zien.
Foto's pagina 184 en 185: auteur.
Foto pagina 189: Jantien Kuiper (St. IK)
Overige foto's: Ivo Wennekens