Wachters aan de zee
nen verderop. Het jaar is bijna om. In het zand aan mijn voeten, nauwelijks zichtbaar
in de beige ton-sur-ton tinten, ligt een losgewrikte paal half begraven. Hij heeft zijn
werk gedaan.
(dagboekfragment December)
Nu kustmanagement een internationale aanpak heeft gekregen en oplossingen
voor het behoud van de kust meer dan ooit van levensbelang worden geacht, vormen
de palenrijen op Walcheren een mooi voorbeeld van vindingrijkheid voor andere kust
gebieden ter wereld waar erosie het leefgebied van de mens bedreigt. Dit high profile-
low fec/r-systeem is civiele techniek in haar meest oorspronkelijke vorm. Veel hangt af
van empirische kennis en ad hoe creativiteit, van eenvoudige middelen en mankracht.
Na al die tijd gelooft de plaatselijke bevolking nog steeds dat de paalhoofden in veilig
heid het verschil maken 'tussen min 0 en plus 0', zoals een gepensioneerde dijkgraaf
mij uitlegde, een moeilijk aantoonbaar effect dat zo subtiel is dat het weghalen van
de palen het land in gevaar zou brengen. En al zeggen sommige wetenschappers dat
de situatie in Zeeland aan het veranderen is omdat een sterkere golfslag sowieso om
nieuwe oplossingen vraagt, toch blijven de paalhoofden een opmerkelijk voorbeeld
van de manier waarop het denken over een praktische kwestie zich kan ontwikkelen.
Ook toont het aan hoe in de huidige tijd technologische ontwikkelingen, als het om
erfgoed gaat, onvermijdelijk te maken krijgen met culturele aspecten. Dit raakt ieder
van ons in onze eigen omgeving en op diverse terreinen.
(fragment Conclusies)
