Een duurzaam systeem voor diverse aquacultures
te implementeren in één van de andere kustprovincies. Dat is waar. Maar de traditie
die Zeeland kent als het gaat om de kweek van aquatische organismen, de aanwezig
heid van innovatieve ondernemers en de fysiek-geografische omstandigheden waren
van doorslaggevend belang. En niet te vergeten de houding van het provinciebestuur.
Vanaf het allereerste begin is het plan met enthousiasme ontvangen. Door gedepu
teerde Toine Poppelaars, door toenmalig Commissaris van de Koningin Van Gelder
en niet in de laatste plaats wijlen gedeputeerde Thijs Kramer. Zijn opmerkingen en
suggesties zijn van wezenlijke invloed geweest op het projectplan zoals dat er nu ligt',
realiseert Jan Ketelaars zich. Ook voor Rinus Platschorre, voorzitter van de stichting
De Zeeuwse Tong, is helder waarom het project juist in Zeeland gerealiseerd wordt:
'Het is de meest ideale plaats voor een dergelijk ambitieus aquacultuurproject. Alle
omstandigheden om het tot een succes te maken zijn voorhanden.
Het project 'De Zeeuwse Tong' gaat lang niet alleen over de kweek van tong.
Het concept (of in de metafoor van eten en koken: het recept) gaat uit van een min of
meer gesloten productiesysteem, waarin ook algen, zagers, mosselen, kokkels, oes
ters, zeekraal en lamsoren een functionele en productieve rol spelen. Ketelaars: 'Het
concept gaat uit van de kweek van jonge tongetjes en schelpdieren in een speciaal
broedhuis. Zodra ze groot genoeg zijn worden deze dieren uitgezet in zoutwatervij
vers waarin ook zagers zitten. De mest van de tong en de zagers wordt benut voor
het kweken van algen die op hun beurt weer voedsel voor schelpdieren zoals kokkels,
mosselen of oesters vormen. Tenslotte leiden we het proceswater, dat naar verwach
ting nog steeds rijk is aan voedingsstoffen, over een bedje zeekraal, lamsoren, wieren
of andere zoutminnende gewassen.' Willem Brandenburg, collega-onderzoeker van
Wageningen Universiteit vult Jan Ketelaars aan: 'Het hele model is gebaseerd op pro
cessen die zich in natuurlijke omstandigheden voordoen. We helpen de natuur een
handje door de groeiomstandlgheden te verbeteren en de verschillende stappen In
een logische volgorde te zetten. Voor de rest moet je de natuur zoveel mogelijk zijn
gang laten gaan.
In theorie klopt het verhaal als een bus. Maar in de praktijk? Brandenburg: 'Voorzover
we weten is een dergelijk concept uniek in de wereld. De kennis van dergelijke poly-
cultures in de praktijk is dan ook beperkt.' Reden voor alle betrokkenen om te kiezen
voor een gefaseerde projectopzet. In de eerste twee jaar zullen op verschillende deel-
locaties proeven worden genomen, kennisvragen worden beantwoord en systemen
worden uitgetest. Als de resultaten hiervan bevredigend zijn, zal de volgende stap
gezet worden: de realisering van een vijftig hectare groot voorbeeldbedrijf waar de
verschillende teelten daadwerkelijk geschakeld zullen worden. Per jaar zullen op dit
voorbeeldbedrijf 25 ondernemers in de praktijk kennis kunnen maken met de teelt
van aquatische organismen. Hogeschool Zeeland zal een curriculum ontwikkelen en
toepassen waarmee de kennis van de ondernemers geoptimaliseerd wordt.
