Verandering vergt aanpassing
Ook bij de andere deltawateren zijn plannen om de estuariene dynamiek te herstellen.
In 2008/2009 zullen de Haringvlietsluizen op een kier gezet worden, zodat er weer
een zoet-zout overgang in het Haringvliet komt, waardoor trekvissen weer in en uit
kunnen zwemmen. Voor het Volkerak-Zoommeer loopt momenteel een planstudie,
die een oplossing moet bieden voor de extreme blauwalg bloeien in dit meer. Alles
wijst er op, dat een herstel van de verbinding met de Oosterschelde (en dus verzil-
ting en de introductie van een licht getij) de enige manier is om dit probleem op te
lossen. Ook voor het Grevelingenmeer denkt men aan het herstel van de verbindin
gen met de Oosterschelde en de Noordzee. In 2009 zal de reeds aanwezige hevel in
de Grevelingendam weer in gebruik genomen worden, waardoor er weer dynamiek
komt in het oostelijke deel van het meer. Ook wordt een planstudie gestart, waar
bij de mogelijkheid van een groot doorlaatmiddel in de Brouwersdam onderzocht
wordt, eventueel gecombineerd met een getijdecentrale, die Goeree-Overflakkee en
Schouwen-Duiveland van elektriciteit moet voorzien. Al deze plannen en voornemens
hebben gemeen, dat gebruik gemaakt wordt van de natuurlijke krachten om de wa
tersystemen weer gezond te krijgen.
Die natuurlijke krachten kunnen ook gebruikt worden voor de veiligheid door waar
dat mogelijk is de sedimentatie te stimuleren, waardoor schorren zich kunnen ontwik
kelen, die de kust (in combinatie met dijken) kunnen beschermen. Dat is onderdeel
van de gebiedsontwikkeling Perkpolder, zie fig 19.
Al deze projecten laten zien, dat we langzamerhand steeds meer ons gezicht naar het
water keren in plaats van onze rug, dat we het water niet alleen als vijand beschou
wen, maar ook als bondgenoot optimaal benutten.
Herstel van de natuurlijke processen in de deltawateren heeft veel positieve ge
volgen voor de netwerk- en occupatielaag. De binnenvaartroute tussen Rotterdam en
Antwerpen kan hiervan profiteren door kortere wachttijden bij de sluizen, de recreatie
en het wonen aan het water zal gestimuleerd worden als de stank van de blauwalgen
verleden tijd is, de visserij zal profiteren van gezonde wateren in open verbinding met
de Noordzee en de grote rivieren, de mogelijkheden voor zoute aquacultuur nemen
toe en last but not least zal het ten goede komen aan de veiligheid. Enerzijds door
de ontwikkeling van schorren voor de dijken en anderzijds door de mogelijkheid om
rivierwater bij zeer hoge afvoeren te bergen in de deltawateren, zodat het beneden
rivierengebied, met Dordrecht en Rotterdam, niet in de problemen komt.
Toch is het niet alleen rozengeur en maneschijn. Sommige vormen van menselijk ge
bruik in de occupatielaag hebben geprofiteerd van de ingrepen in de ondergrond. Het
gaat daarbij met name om de beschikbaarheid van zoetwater voor de landbouw en
de bebouwing en de oeverinrichting, die gebaseerd is op een vast peil. Willen we de
ingrepen uit het verleden in de onderlaag bijsturen, dan zullen we daar een oplossing
voor moeten vinden. Een oplossingsrichting voor de zoetwatervoorziening in een ver-
ziltende delta kan het loskoppelen van de aanvoer van zoetwater van de ondergrond
zijn door het water niet meer via het verziltende hoofd- en regionale watersysteem
aan te voeren, maar via pijpleidingen. Er kan dan veel gerichter en zuiniger met water
worden bevloeid en de zoetwatervoorziening kan beter worden gegarandeerd. Indien
