IRnno B0D7
IDe sfeer
loopt de bedrijvigheid op de werf aanzienlijk terug. De visserij levert weinig op. Er
heerst armoede onder de bevolking. Er zijn geen nieuwe schepen nodig. Maar vanaf
1864 trekt de visserij enorm aan door overschakeling op de garnalenvangst. Het Ge
meenteverslag van Arnemuiden over 1864 zegt: 'er was meer en meer lust hoogaar
zen aan te schaffen en de kleine visserij uit te oefenen, die geen geringe verdienste
oplevert.' De hoogaarzen die gebruikt werden voor de garnalenvangst, zijn bijna al
lemaal gebouwd op de werf van Meerman. Uit de werfboeken en andere stukken
is te herleiden dat er in ruim twee eeuwen zo'n 205 houten schepen, bijna allemaal
hoogaarzen gebouwd zijn. De laatste hoogaars ging in het voorjaar van 1962 te wa
ter. Een hoogaars bouwde men meestal in drie tot vijf maanden. Omstreeks het jaar
1900 kostte een nieuwe hoogaars 1.000 tot 1.200 gulden. Naast nieuwbouw zijn er
op de werf in die twee eeuwen duizenden schepen gerepareerd.
De situatie zoals Van Beylen die aantrof in de jaren vijftig is nog vrijwel intact.
Anno 2007 zijn zowel de grote loods als de zaagloods gerestaureerd. Alle machinerie-
en uit vroeger tijden in de zaagloods werken nog feilloos, maar een ambtenaar van de
ARBO-inspectie zou terplekke onwel worden bij het zien van al die enge zagen, boren
en aandrijfbanden. Dus is de zaagloods museum geworden. Alleen de elektromotor
waarmee via allerlei banden, wielen, assen en hefbomen een schip de helling op
werd getrokken, mag nog gebruikt worden. Maar wel met een hekje eromheen. Het
pikkot is niet herbouwd. Op die plek staat een nieuwe, derde loods; beneden staan
moderne ARBO-bestendige houtbewerkingsmachines, boven kunnen groepen ont
vangen worden en heeft het hoogaarsvolk van de Stichting Behoud Hoogaars (SBH)
zijn maandelijkse borrel. Er is een nieuwe wagenhelling gebouwd met opvangbak
voor giftige aangroeiwerende verf die van een onderwaterschip afkomt dat schoon-
gespoten wordt. Vóór de grote loods zal op korte termijn een authentieke sleephelling
gebouwd worden. In vroeger tijden was een helling niets meer dan een zware balk die
vanuit het water schuin omhoog iets boven het maaiveld de werf opliep. Daar werd
een schip opgetrokken. Om het glijden te vergemakkelijken werd de balk ingesmeerd
met schapenvet, ledereen die zich dat van vroeger herinnert, begint onmiddellijk over
de vreselijke stank van dat schapenvet. De mastbok was verrot en is vervangen door
een prachtige nieuwe mast met giek. Een boom waar platbodemmensen hun vingers
bij aflikken. De top is rood-wit-blauw beschilderd met bovenop een trotse wimpel: de
kroon op de werf.
De rolverdeling op de werf is als volgt: de gemeente Middelburg is eigenaar, de Stich
ting Historische Scheepswerf C.A. Meerman is beheerder en de Stichting Behoud
Hoogaars is de gebruiker van de werf.
Een halve eeuw geleden begon Zeeland ingrijpend te veranderen. De eilan
den van Zeeland zorgden voor isolement en eigen identiteit, maar werden nu door
deltadammen met de rest van de wereld verbonden. Maar voor veel Zeeuwen bleef
het oude Zeeland gewoon bestaan.
