Donkere palissaden
ZL
Een lange mandeling
Hls eeuuuen voorbijgaan
Pauline van Lynden
Vanaf een hoog duin lijken de rijen palen net marcherende soldaten op weg
naar zee - of naar de duinen, het hangt er vanaf hoe je kijkt. Van dichtbij openbaart
zich een veel kwetsbaarder omgeving. Allerlei interessants klampt zich aan het hout
vast: algen, pokken, vislijn, stukjes net. Op sommige plaatsen kun je met gemak tus
sen de palen door lopen, elders staan ze zo dicht op elkaar dat ze bijna in elkaar
opgaan.
Sommige palen zien er bejaard en versleten uit en hebben een haast menselijke uit
drukking. Met de tijd leer ik ze beter kennen. Een noem ik 'de vierkante paal': toen
ik hem ontdekte, met zijn ongebruikelijk hoekige hoofd, stak hij nauwelijks boven
het zand uit. Een paar weken later, na de eerste najaarsstormen, was hij meer dan
een meter lang geworden, het zand om hem heen weggespoeld of weggeblazen.
Het volgende voorjaar zocht ik mijn vriend weer op en nu was hij zo lang geworden
dat ik de bovenkant van zijn hoofd haast niet meer kon zien. Ver weg in de branding
lag een groepje palen in een waaier, losgerukt uit hun stenen bedding door - zoals ik
later hoorde - de ontploffing van een verdwaalde zeemijn. Alles op deze stranden ver
andert constant door wind, water, de seizoenen en door de aan- of afwezigheid van
mensen. Elk tij, iedere storm schrijft nieuwe vormen in het zand. Uren, of een ogenblik
later, vegen wind en water alles weer schoon. Rond de palen verbergen miljoenen
schelpdiertjes zich in het zand, duiken vogels met lange snavels hun prooi op, lopen
paarden het water in en dollen ouders met kinderen en honden.
(fragment Beleving)
Zeelandia Descriptio is een panorama van de Walcherse kust uit 1550. Het
omvat tweeëntwintig aan elkaar geplakte bladen met een lengte van tien meter en
een hoogte van slechts vierenveertig centimeter. Het werk wordt toegeschreven aan
Antoon van den Wijngaerde en ligt opgeslagen in het Stedelijk Prentenkabinet van
Antwerpen. Dit fragiele, kleurige kunstwerk toont de kust in al haar details, met op
de achtergrond de vele koopvaardij- en vissersschepen die er langs voeren. Op de
stranden staan dubbele rijen palen, die als kustbescherming maar ook als aanlegstei
gers dienden. De rijen dragen namen als Antwerps hoofd en Engels hoofd, genoemd
