Ifïlanipulatie van ruimte, beeld en tijd
In dezelfde periode was er in Vlissingen de voorstelling Linee e curve, een productie
die Paul en Menno maakten in opdracht van Rothuizen, van Doorn, 't Hooft ter gele
genheid van hun 75-jarig bestaan. Het is een film met beelden van gebouwen en ont
werpen van het architectenbureau die op verschillende schermen geprojecteerd wor
den, in combinatie met muziek van Herbert Boland en dans van Dominique Cardito en
Eric van Duijvenbode. Een totaalconcept van verschillende disciplines dat leidt tot een
beleving die zo kenmerkend is voor de producties van Paul en Menno de Nooijer.
In juni 2007 ging het Zeeuws Museum weer open na een sluiting van meer dan zeven
jaar. Het museum wil zijn stoffige imago uit het verleden afschudden en heeft daar
voor Paul en Menno opdracht gegeven voor het maken een aantal korte films. Het
culturele erfgoed wordt door Paul en Menno op creatieve en oorspronkelijke wijze
in een moderne context geplaatst. Het lijkt erop dat met name deze producties het
museum een nieuw elan geven.
Volgens de De Nooijers is het samenvallen van al deze gebeurtenissen in 2007 puur
toeval en de bijbehorende aandacht in de media eveneens. Lijkt het alsof daarmee
sprake is van een toename in de waardering voor hun oeuvre, ook dat is echter slechts
schijn. In de kring van kenners is de waardering er altijd geweest. Opdrachten blijven
komen en tijd voor het vrije werk is steeds aanwezig geweest. De afgelopen jaren heb
ben zij zich met name gericht op de performances. De filmmontages in combinatie
met muziek en dans hebben geleid tot een nieuw circuit en andere presentatiemoge
lijkheden, zoals bij het steeds groeiende aantal festivals.
Toeval krijgt een andere betekenis hoe verder je in het verhaal van Paul en Menno
komt. Het door hun graag gebruikte woord verhult een toewijding en inzet die het
toeval afdwingt. Daar waar het succes lijkt te berusten op een toevallige samenloop
van omstandigheden lijkt het weinig moeite te hebben gekost. Dat dit echter niet het
geval is blijkt wel uit hun carrière.
Sinds 1984 honkvast in de Zeeuwse klei of beter gesteld in de historische bin
nenstad van Middelburg, werkten zij steevast aan hun producties. De rust in de Pauw
poort maakte het mogelijk om de ruisloze heldere geluidsopnames te maken die zij
nastreven. Een goed voorbeeld van producties die hier ontstaan zijn en die laten zien
hoe essentieel in hun werk de timing is tussen beeld en geluid is de productie 700 jaar
schoonheid uit 2002. Deze productie werd gemaakt naar aanleiding van het millen
niumproject 100 Zeeuwse portretten. Daarvoor hebben Paul en Menno een achttal
Zeeuwen in hun eigen omgeving gefotografeerd. De sfeer en techniek bij de foto's is
vervreemdend, de natuurlijke krachten worden volledig ontkend en door middel van
herhaling worden de typerende kenmerken van de geportretteerden geaccentueerd.
Gegrepen door het onderwerp zijn zij vervolgens met 100 jaar schoonheid begonnen.
Honderd Zeeuwen van nul tot en met honderd jaar komen frontaal en beeldvullend
in beeld. Het tijdsbestek dat zij in beeld zijn is precies een diepe ademhaling. De vol
gende ademhaling wordt door een persoon gedaan die een jaar ouder is. Van jonge
onschuld met een volledig open gezicht, verandert het naar open nieuwsgierigheid,
'eager', ontluikende volwassenheid, tot meer gesloten, gereserveerde gelaatstrekken
