DE RAMP
jonger dan 50 jaar en hebben dus ook weinig te verwerken. Tenzij zij zelf
zijn opgegroeid in een gezin met ouders die door de gebeurtenissen in
1953 getraumatiseerd zijn geraakt.
Viel er anno 2003 nog wel iets te verwerken aan de ramp? De tijd had
een halve eeuw lang zijn werk al gedaan. Op de eerste plaats is het aantal
mensen dat de ramp aan den lijve heeft ondervonden - en dus echt iets
te verwerken heeft - drastisch gedaald. Het zijn er misschien nog enkele
duizenden.
Op de tweede plaats deed het gezegde dat wil dat de tijd alle wonden
heelt ook in dit geval opgeld. Voor het eerst in de geschiedenis bleken
de overlevenden massaal in staat om over hun ervaringen te praten en
te schrijven. De ooggetuigenverhalen rolden als een ware vloedgolf over
krantenlezers, tv-kijkers en radioluisteraars.
Overigens is die golf van getuigenissen niet alleen maar veroorzaakt door
de afstand in tijd. Daarbij speelt óók mee dat de mensen voor het eerst de
gelegenheid kregen óm te getuigen. Onder invloed van de televisie is het
de laatste jaren steeds normaler geworden dat mensen in het openbaar
verslag doen van hun persoonlijk leed. Die nieuwe tendens heeft nu ook
het voormalige rampgebied bereikt en de regionale media sprongen er
gretig op in.
De PZC nam het initiatief om ooggetuigen van de ramp uit te nodigen
om hun persoonlijke ervaringen op te schrijven. Al weken vóór 1 febru
ari 2003 werden ze afgedrukt in de krant en nog steeds zijn de bijna hon
derd getuigenissen te lezen op een speciale website.
De PZC was niet de enige die dit jaar de lezers de kans bood om hun ver
haal te vertellen. Ook Omroep Zeeland liet via een tv-serie een achttal
ooggetuigen aan het woord. En de cineast Koert Davidse volgde voor zijn
bioscoopfilm 'De Ramp' hetzelfde procédé. Zelfs het orthodox gerefor
meerd blad 'Eilandennieuws' (dat vooral op Goeree-Overflakkee wordt
gelezen) vroeg zijn lezers om hun verhaal op te sturen. En ook daar werd
opvallend vaak en positief op gereageerd.
Naast de media waren er veel heemkundekringen en lokale ad hoe groe
pen die de ooggetuigenverhalen van mensen uit de streek bundelden tot
boekjes of verwerkten in exposities over de ramp.
'Delta 2003' deed eenzelfde duit in het zakje door ooggetuigen van de
ramp uit te nodigen om hun verhaal op de scholen in de streek te komen
vertellen.
Het gevolg van dat alles was dat mij soms onwillekeurig het gevoel
bekroop dat je er pas echt helemaal bij hoorde als je óók een rampverhaal
te vertellen had.
Hoe dan ook, die golf van verhalen betekende wel degelijk dat veel
bewoners van het voormalige rampgebied eindelijk de kans hebben
gegrepen om hun - soms inderdaad dramatische - herinneringen naar
boven te halen en zo hopelijk van zich af te schrijven.
Zo konden we anno 2003 getuige zijn van het persoonlijk verwerkings
proces van een deel van de Zeeuwse bevolking.
37
