SLUIPMOORDENAARS IN DE DELTA
maar ook in de uitstraling van complete wijken die anticiperen op de
'lifestyle' die men op een bepaald moment meent aan te moeten hangen:
semi- romantisch in een prefab boerderette, knus en cosy in de woon
buurt gekopieerd uit de jaren dertig, intellectueel en cultureel verant
woord in een modernistische villa. Opvallend is dat deze woningen nog
steeds worden gebouwd in een ruimtelijk concept van vóór deze revolu
tie: dat van het tuindorp. In tegenstelling tot de eeuwen die ons zijn voor
gegaan heeft dit concept en de plaats die de woning hierbinnen inneemt
echter nauwelijks meer te maken met de oorspronkelijke ruimtelijke ont
wikkeling van Zeeland. De ligging van een locatie ten opzichte van trein
station, rijksweg of stadscentrum blijken belangrijkere criteria dan de lig
ging op zandplaat of kreekrug, de situering ten opzichte van de dijk of de
sociale binding met dorp of eiland.
Op zoek naar een nieuw evenwicht
Opgeleid tot een waar meesterschap over hun technisch apparaat, voorzien van
een vormenarsenaal, dat in de loop der eeuwen telkens werd verrijkt en verfijnd,
en begaafd met een onfeilbaar gevoel voor de toepassing daarvan op de juiste
plaats, herbouwden de achttiende eeuwsche bouwmeesters hun dorpen tot gave
voorbeelden van landelijke bouw- en stedebouwkunst. Een luifel boven de deuren
van een werkplaats, een stravalje voor een smidse of een paar fraai bewerkte
schamppalen tegen een hardsteenen stoep, markeerden door hun weloverwogen
plaats de stedebouwkundige ordening van het dorpsplan... De lage kerkhofmu
ren, die even uit het lood zijn opgetrokken en als een kuipwand den hof omge
ven, de breed uitgegroeide meidoorns eromheen en de kunstig geschoren linden of
hoog opschietende iepen verrijken dien vorm, die tot in de kleinste details
beheerscht en speelsch gebleven is. Een vorm die groeide tot een harmonisch
beeld van de gemeenschap die er gehuisvest werd.
(Ir. P.j. 't Hooft, Dorpen in Zeeland, 1943)
48
