IMAGO EN IDENTITEIT VAN ZEELAND
Identiteit en imago
De identiteit van Zeeland wordt bepaald door wat of hoe de provincie
werkelijk is. De mogelijkheden om er te wonen, werken, recreëren, een
netwerk op te bouwen, vrienden te maken en een carrière te doorlopen.
Maar ook het landschap, de steden en dorpen en de veelkleurige luchten.
Er horen ook stereotypen bij. Zoals de stugheid van de Zeeuw, diens
zuinigheid en gebrek aan openheid, de besloten bestuurscultuur en de
ons-kent-ons mentaliteit. Gelukkig ontmoet niemand in Zeeland ooit 'de
Zeeuw' als metafoor voor de karaktereigenschappen van Zeeland, maar
kan hij of zij wel sterk worden beïnvloed via ervaringen door de jaren
heen. Vaak blijkt de hiervoor geschetste mentaliteit bij nader inzien trou
wens in zowat elke provincie in Nederland voor te komen. Inwoners van
Zeeland worden daarmee vergeleken dan ook opeens gewone mensen.
Bewoners kunnen door hun ervaringen en gedrag uitstralen wat ze eigen
lijk als negatief ervaren: De truttigheid van het (overigens aanvallige)
Zeeuwse meisje, de nadruk op folklore en klederdrachten en de enige
reden van mensen om naar Zeeland te komen: Zon en strand. Op die
manier kan die houding verworden tot imago: Het beeld van deze provin
cie wordt door de eigen inwoners bevestigd en in stand gehouden in de
richting van niet-inwoners. Zeeland blijkt dan dus écht ver weg van de
rest van Nederland te liggen, de ontwikkelingen lopen er achter, het
voorzieningenniveau is mager en buiten het zomerseizoen is er niks te
doen. De relatie tussen identiteit - hoe zijn we zelf - en imago - hoe zien
anderen ons - is sterk en wederzijds beïnvloedbaar. Een verbetering van
het imago kan op zijn beurt worden benut om de bestaande identiteit aan
te passen: Meer nieuwkomers kunnen structuren openbreken, verjonging
kan andere invalshoeken geven voor beleid en de toename van het aantal
eigen en hoogwaardige bedrijven kan de innovatie in de provincie bevor
deren.
Een man op leeftijd?
Beschrijvingen van de Zeeuwse identiteit zijn schaars. Behalve de eilan
denstructuur en de karakteristieken van de verschillende streken van
de provincie - van Bourgondisch of behoudend tot vernieuwend en agra
risch - moeten we het hier hebben van enkele imago-onderzoeken die
eind '80 en in de negentiger jaren zijn uitgevoerd. De betreffende onder
zoeken behandelen de identiteit van Zeeland als 'het imago van Zeeland
onder de Zeeuwen'. Daarmee wordt al aangegeven hoe sterk beide
begrippen met elkaar zijn verweven.
Het imago van Zeeland wordt in de strikte zin van het woord bepaald
door het beeld dat anderen van deze provincie hebben. Een veel gebruik
te methode voor de beschrijving van dit beeld is om het onderwerp voor
te stellen als een mens. De daaraan gehechte eigenschappen staan dan
model voor het totaalbeeld. Zeeland wordt door veel niet-Zeeuwen
gezien als 'een man op leeftijd, met een kerkelijke inslag, conservatief en
ouderwets, wel actief, enthousiast, vrolijk en open van aard'. Daarnaast
164
