HOUTEN VISSERSSCHEPEN VAN DE DELTA
Ze verwees de mosselvissers naar de Staten van Zeeland. Het oproer
verplaatste zich naar de woning van de baljuw in Bruinisse, Middelburg
vonden de mannen kennelijk te ver. De baljuw koos eieren voor zijn geld
en enkele dagen later werd de ordonnantie demonstatief verscheurd.
In 1825 werd bij Koninklijk Besluit het beheer van de visserij opgedragen
aan het 'Bestuur der Visscherijen op de Schelde en de Zeeuwsche
Stromen'. De mosselpercelen werden toen bij loting, vrij van pacht aan
de vissers toegewezen.
Houten schepen, 'ijzeren'
mannen op de kaai van
Vlissingen in 1890. Aan de
truien kon men vaak de
plaats van herkomst
herkennen.
Mossels en oesters
Door een gunstige combinatie van bodemgesteldheid, watertemperatuur,
zoutgehalte, stroming en voedselrijkdom heeft het voormalige estuarium
Oosterschelde al eeuwenlang een belangrijke kraam- en kinderkamer
functie voor talloze vis- en schelpdiersoorten. De visserij op de Ooster
schelde en op de andere Zeeuwse wateren maakte in de tweede helft van
de negentiende eeuw een gunstige ontwikkeling door. Naast het vissen
op soorten als kabeljauw, makreel, haring, paling, schar en tong (het
'jagen' op het water), had de schelpdiercultuur op mossels en oesters
(het 'boeren'op het water) al een grote vlucht genomen. Omstreeks 1850
bevonden zich ten oosten van Yerseke uitgestrekte oester- en mosselban-
ken. Op een oktoberdag, wanneer het oesterseizoen begonnen was, kon
men er soms wel 400 zeilschepen, meest hengsten en hoogaarzen, waar
nemen. De vissers kwamen overal vandaan, zelfs tot uit Bouchoute,
gelegen aan de Braakman in België.
De oesterbaronnen
Er zijn een paar data belangrijk in de geschiedenis van de Zeeuwse
visserij. Vrijdag 6 mei 1870 is er een van. In de herberg van Van Rhee
in Tholen zit het vol met sjofel
geklede vissers met petten en op
klompen. Met rijtuigen worden
deftige heren met hoge hoeden
aangevoerd. Ze heten Groeninx
van Zoelen, Pompe van Meerder-
voort, Verschoor van Nisse, enz.
Die middag worden de oester
percelen in de Oosterschelde bij
Yerseke openbaar en bij opbod
verpacht. De sfeer is er om te
snijden en niet alleen vanwege de
sigarenrook. De vissers morren en
worden opstandig want van ouds
her bedreven zij de oestercultuur.
Maar uiteraard winnen de rijken,
zij komen in bezit van de meeste
65
