Het Haringvliet
DE DELTA
eeuwigheidsdenken in plaats van het denken in constante verandering?
Jammer is dat ideeën voor veranderingen in de Delta door sommigen
worden opgevat als een diskwalificatie van de beslissingen en beslis
sers uit het verleden. De werkelijkheid is natuurlijk dat de beslissingen
van toen genomen zijn door integere mensen met de best beschikbare
kennis van toen en aangestuurd vanuit het politieke en maatschappe
lijke krachtenveld van toen. Zo is het Veerse Meer in de jaren zestig
duidelijk ingericht als recreatiegebied, geheel passend in de naoorlogse
optimistische tijdgeest. Dat zouden we nu anders doen, maar dat wil
niet zeggen dat de beslissingen van toen fout waren. Ook Saeijs denkt
niet in termen van goed of fout over de beslissingen van zijn voor
gangers, maar in kansen voor en mogelijkheden van watersystemen
op basis van de kennis en de inzichten van nu.
De kamers van het huis
Laten we de verschillende watersystemen van de Delta, de kamers
van het huis, eens langslopen.
De Haringvlietsluizen zijn de overloopkraan van Nederland. Bij hoge
Rijnafvoeren wordt naast de Nieuwe Waterweg ook het Haringvliet
gebruikt om het vele rivierwater naar zee te brengen. Dat gebeurt
door de sluizen open te zetten. Er is al jarenlang een discussie gaande
om de sluizen permanent op een kiertje te zetten en weer een beperkt
getij (ca. 60 cm) te introduceren op het Haringvliet tot in de Biesbosch.
Colijn: "Nu is het Haringvliet het zinkputje van Europa met z'n sterk
vervuilde waterbodem, veroorzaakt door de zware metalen en
bestrijdingsmiddelen uit de Rijn en de Maas. En we weten allemaal
hoeveel het kost om een waterbodem te saneren. Om van de maat
schappelijke weerstand tegen baggerdepots voor de berging van vuil
slib maar te zwijgen. Daarvan zegt iedere gemeente: prima, maar doe
het liever bij de buurman."
Saeijs schetst de grote mogelijkheden van beperkt getij op het
Haringvliet. Hij pleit voor ecopragmatisme, dat is ecologische kennis
op een verantwoorde manier toepassen om ecosystemen te ontwikke
len in een richting die je als samenleving gewenst acht.
Saeijs: "Het Haringvliet is een goed voorbeeld van een ecologisch
niet verouderd systeem. Het is in principe nog steeds een estuarium,
de zee en de rivier zijn in wezen nog een eenheid. Er zit alleen een
deur tussen. Nou, zet die deur dan open. Op dit moment heb je er
een enorm probleem: het water is zeer geëutrofiëerd, het zit vol
nutriënten. Dat komt onder andere door de kunstmest uit de land
bouw. Door de sluizen op een kier te zetten krijg je de geleidelijke
overgang tussen zoet en zout water weer terug. Ecologisch gezien is
dat ideaal. De vis kan weer naar binnen zwemmen. Je zet een pro-
16
