M O S 5 E L A R I J
PHILIPPINE
Het leven in het dorp veranderde drastisch nadat op 30 juni 1952,
in aanwezigheid van koningin Juliana, het laatste caisson op z'n
plaats werd geschoven: de afsluiting van de Braakman was een feit.
Feest bij Rijkswaterstaat en de genodigden, droefheid bij de inwoners
van Philippine. Het was over met de mosselvisserij. Burgemeester
Van Hoek sprak bij de afsluiting van de Braakman: "De mensen
zullen om werk naar de fabrieken moeten, in de kanaalzone tussen
Terneuzen en Gent. En we pogen tuinbouw aan te trekken, en een
lagere tuinbouwschool. Dat zie ik wel lukken. Wie in de mosselarij
wil blijven, zal zijn geluk in Yerseke moeten zoeken, of in Zierikzee".
En Van Hoek had gelijk. "Er werkten honderden mensen in de
mossels", zegt 'De Witte'. "Ik ben bij Dow gaan werken. De keuze
was naar Dow of naar Sas Glas. Een stuk of negen mosselvissers
zijn naar Harlingen of naar Yerseke vertrokken."
Als in 1952 het gat niet was afgesloten hadden ze bij de watersnood
ramp van 1953 tot ver in België natte voeten gehad. De strijd tegen
de aanslibbing in de Braakman was een gevecht tegen de bierkaai.
Nee, dat de tijd van Philippine als mosselhaven voorbij was stond
vast. Een voordeel was dat er een nieuwe weg aangelegd kon
worden van West- naar Oost-Zeeuws-Vlaanderen, want tot 1952 liep
de hoofdader voor alle verkeer over Philippine. "Een verschrikkelijke
weg", aldus een West-zeeuws-vlaamse veehandelaar, "als je naar
Terneuzen moest, moest je een eind om over het zandpad van
IJzendijke naar Philippine".
Herleving van de mosselarij
Phillipiense straatnamen als Mosselbank, Kokhaan, Havenstraat en
Visserslaan herinneren aan de tijd dat hier schelpdieren aan land
gebracht werden. Maar behalve het afgedamde Braakmankanaal
herinnert verder niets aan de historie van Philippine als vissersplaats.
Of toch...?
Dat er in Philippine geen mosselen meer gevangen worden betekent
niet dat er geen mosselen meer worden gegeten. Integendeel. Er is
een alternatieve mosselcultuur ontstaan, die te danken is aan de stra
tegische ligging van Philippine in Zeeuws-Vlaanderen. Het verhaal
van de West-zeeuws-vlaamse handelaar word in het café beaamd.
"Voor de afsluiting van de Braakman lag Philippine op een kruispunt
van wegen. Of je nu van Hulst naar IJzendijke moest of van Oostburg
naar Terneuzen, de reis was lang en halverwege Oost- en West-
Zeeuws-Vlaanderen dronk menige boer, arbeider of handelaar een
borrel in Philippine. Er waren tientallen cafés en lokalen waar men
terecht kon voor een stevige borrel, een sterk verhaal of een eenvou
dige hap eten." En wat is er eenvoudiger in een havenplaats dan
hetgeen er aan land gebracht wordt?"
158
