Van gangen, gasjes
en ongenode gasten
AD VAN DIJK
Een ooggetuigeverhaal over het gangenstelsel onder de Vlissingse
Boulevard, speelterrein van vooroorlogse jongensbendes, strategisch ter
rein tijdens de tweede wereldoorlog en uitvalsbasis voor strandjutters
in de nadagen van die oorlog.
Vooroorlogs speelterrein
tmow oudsher was de glooiing van de Vlissingse Boulevard het
territorium van de gasjes - typisch Vlissingse aanduiding - uit
de Slijkstraat, de Koestraat en de omgeving van de Grote Markt,
van jongens met echt strandjuttersbloed. Zij zochten tussen de
"kastekkels", zoals de Vlissingers het staketwerk aanduidden,
en basaltstenen naar kreukels, krabbetjes en mossels. Soms vingen
ze een grote hoofdkrab. In de Napoleontische gangen onder de
Boulevard kookten ze hun vangst op een vuurtje van wrakhout,
waarna ze die met smaak leegpeuterden. Daar, in die gangen,
vochten ze ook hun onderlinge vetes uit. De "Blanke Bloed
Bende" moet er zich ooit in verschanst hebben, waarop hun aan
vallers de schietgaten volpropten met hooi en droog gras en dat
aanstaken om de bende zo uit te roken. Dit alles volgens de over
levering van oude Vlissingers.
In mijn jonge jaren genoot ik van die verhalen. De situatie was
echter drastisch veranderd sinds in het begin van deze eeuw de
Boulevard was bebouwd. Maar er waren nog sporen uit de vroe
gere tijd, zoals de sliergoot op de buitenhelling van de Westbeer,
waarlangs je omlaag gleed als je vanuit de vesting de kortste weg
over de gracht naar de glooiing koos. De geul was in de harde
steen uitgesleten door generaties klompen, laarzen en broeken en
ook ik gleed er nog wel eens af op weg naar het Klein Zandje, net
als de gasjes uit mijn kindertijd, die de nette, brave jongentjes van
de Boulevard, waartoe ook ik hoorde, maar nauwelijks duldden.
Polder Walcheren liet iedere zomer de schade aan de glooiing en
het staketwerk herstellen. Ik herinner me dat er onder aan de dijk
bij de Zeevaartschool grote hompen taaie, zoute klei lagen.
Daar konden we hoge borstweringen van bouwen. Met die klei
kon je ook erg goed gooien. Op een mooie zomeravond brak er
een ware stellingenoorlog uit tussen de gasjes uit de binnenstad
171
