20
WALCHEREN I MOET OHOOG
S OCT. 19CC 2A JAN.1EKG.
zaaid met mijnen. Ze schatten 1% miljoen
op Walcheren en het grootste deel onder
water. Er gebeuren nog steeds veel onge
lukken, haast iedere dag lees je ervan in
de krant. Op kantoor is alles nog oké. Er
zijn 17 granaten doorgeslagen, maar dat
was gauw genoeg gemaakt, 't is veel erger
van de burgerwoningen. De St. Jacobskerk
is ook erg beschadigd, daar zijn er 22
doorgegaan. We kerken nu in de Nieuwe
Kerk, die is een beetje opgelapt. De Gere
formeerde Kerk is het ergste van al. Trou
wens, die hele buurt bij ons is het meest
kapot. Bij Ko thuis zijn ze er gelukkig ook
goed afgekomen. Ze wonen niet meer in
hetzelfde huis, want daar zijn ook 5 grana
ten doorgekomen, maar ze waren er niet in
gelukkig. De Boulevard is voor het grootste
gedeelte verwoest, afgebrand en gebom-
Cloisonne-tegel: Walcheren Moet Droog. (De
Porceleyne Fles, catawiki)
bardeerd, maar je kunt er nog wel lopen,
dus dat is fijn, vooral als het mooi weer is.
Het strand is vrij gegeven, maar 't is toch
gevaarlijk met allerlei projectielen. Ik ben
nog niet naar Rilland geweest, je krijgt nu
daarvoor gemakkelijk een vergunning, we
moeten nog zoveel visites aftekenen, maar
het moet allemaal per boot op Walcheren,
en dat is een trage verbinding. Ik ben
eens een keer naar Koudekerke geweest
toen stormde het zo erg, we waren met
een klein bootje tegen de stroom in, we
dansten op de golven. Maar bij Koudeker-
ke staat veel stroom, want daar komt het
water van drie kanten van Veere, Westka-
pelle en de Nolle."
De brokstukken van het leven worden bij
elkaar geraapt. Er wordt geïnventariseerd
hoe het met de familie is. De brief van
Mien Lobbezoo is daar een voorbeeld van.
Over en weer wordt geschreven hoe het er
met de familieleden voor staat. Ook komen
de overlevenden terug van deportatie: "Ko
zijn broer uit Duitsland is ook weer terug.
De grote stroom begint al. Wat hebt u een
angsten uitgestaan met die razia's. Daar
zijn nog heel wat mensen mee wegge
voerd. Als ze nu maar allemaal weer terug
komen, dan valt het misschien nog mee.
Dat hebben ze hier niet veel gedaan na
September, maar daar was ook geen kans
voor, want de Engelsen sloten alles af."
De bevrijding van Walcheren is met zeer
gemengde gevoelens ondergaan. Vreugde,
verdriet, woede en wanhoop hebben elkaar
afgewisseld. De brief van Mien Lobbe-
zoo geeft daar een prachtig en beeldend
verslag van. Vijfenzeventig jaar geleden
alweer.
Jan van Roosendaal
WALCHEREN
