60
Woensdag 16 oktober 2019
'Zinnige beelden. Beelden met zin'
Lezing over Jacob Cats
Jacob Cats (1577-1660) moet een druk
leven hebben gehad. Hij was jurist, ad
vocaat, grootgrondbezitter, politicus en
staatsman. In Middelburg had hij een
praktijk als (stads)advocaat, aanvankelijk
in processen rond de kaapvaart en later in
geschillen over de eigendomsrechten van
gronden. Vanuit deze positie kon hij zelf
complete polders verwerven, vooral in het
door de oorlog geteisterde Zeeuws-Vlaan-
deren. Tot 1623 was hij stadspensionaris.
In dat jaar kreeg hij dezelfde functie in Dor
drecht en vertrok hij voorgoed uit Zeeland.
Naast al zijn drukke werkzaamheden vond
hij ook tijd om te schrijven en te dichten.
Zijn gedichten waren vaak bedoeld als
eenvoudige en humoristische levensles
sen. Zijn werken waren in de zeventiende
eeuw buitengewoon populair. Naast de
Statenbijbel hadden veel mensen een of
meerdere van de "wercken" van Cats op
de schoorsteenmantel staan.
Jacob Cats sloot aan bij een gewild genre
in de zeventiende eeuw: het emblemata
boek, een boek met op iedere pagina een
motto met een bijbehorende afbeelding en
een tekst, veelal op rijm. Zijn beroemde
emblemataboek Sinne- en minnebeelden
is daar een prachtig voorbeeld van. Het
bevat illustraties in de vorm van gravures
van de kunstenaar Adriaen van de Venne,
die lange tijd in Middelburg woonde.
Jacob Cats woonde in Den Haag toen hij in
1603 een betrekking kreeg als stadsadvo
caat in Middelburg. Hij kocht hier een huis
in de Noordstraat en enige tijd daarna het
buiten Munnikenhof in Grijpskerke. Gedu
rende het Twaalfjarig Bestand, vanaf 1609,
kocht hij op vrij grote schaal gronden aan.
Ook rond de Munnikenhof kocht hij land.
Hij liet er een boerderij bouwen die er nog
steeds staat en dienst doet als recreatie
boerderij.
Jaap Clement, kunstenaar en docent uit
Waterlandkerkje, houdt voor ons een le
zing over Jacob Cats met de titel 'Zinnige
beelden. Beelden met zin'. De lezing gaat
niet alleen over Cats en zijn levenslessen,
maar ook over de emblemataboeken. Deze
boeken blijken een grote inspiratiebron
geweest te zijn voor de schilderkunst en
de schilders uit de zeventiende eeuw, met
name voor Johannes Vermeer en Jan
Steen.
Zinnen bij beelden, praatjes bij plaatjes...
Woensdag 16 oktober 2019. Betje Wolff
Auditorium Zeeuwse Bibliotheek te Middel
burg, aanvang 20.00 uur (zaal open 19.45
uur). Leden en één introducé gratis, op
vertoon ledenpas. Niet-leden 2,-.
Jacob Cats, schilderij Michiel Jansz van Miere-
velt, 1634. (wikipedia)
