55
de eeuw gebouwd. Het was een kruiskerk
die in 1658 werd verbouwd tot hallenkerk.
Na de Reformatie in de zestiende eeuw
werd het een protestantse kerk. De andere
kerken zijn de r.-k. Heilige Bartholomeus-
kerk en de oud-katholieke kerk.
Met enige vertraging door verkeersdrukte
kwamen we bij restaurant Non Plus Ultra
in Woensdrecht aan. We genoten er van
een heerlijke maaltijd. Daarna vertrokken
we richting Walcheren, uitgezwaaid door
het hartelijke personeel van Non Plus Ul
tra.
Lof moet worden toegezwaaid aan de da
mes Tineke Kodde, Anja van der Most en
Addy Simonse. Zij hebben als leden van
de activiteitencommissie deze fantastische
reis geregeld.
Frans van den Driest
Het Ambonezenkamp te Westkapelle
Op uitnodiging van de Heemkundige Kring
Walcheren verzorgde Hans Sakkers op
woensdag 22 oktober 2014 een lezing
over het Ambonezenkamp in Westkapelle.
Centraal in de lezing stonden de gebeurte
nissen in 1956, toen bij een confrontatie
tussen kampbewoners en politie negen ge
wonden vielen.
Anders dan aangekondigd liet Sakkers
zich niet vergezellen door Els Wannee-
Kastanje - zij heeft als kind in het kamp
Westkapelle gewoond - maar door de
journalist Jan Beckers. Beckers was de
eerste die over het incident publiceerde, in
1985 nadat een Molukse schaakvriend
hem erover had verteld. Hans Sakkers kon
de verhalen maar moeilijk geloven en dook
in de archieven. Dat resulteerde, na een
moeizame exercitie, in een boekje: Ambo
nezenkamp Westkapelle 1956-1957, reac
tie van Nederlands gezag op Moluks
Idealisme (Koudekerke 2004).
In 1951 moesten vierduizend Molukse
KNIL-militairen met hun gezinnen in Ne
derland worden opgevangen. Hen was be
loofd dat zij in het land van hun keuze ge
demobiliseerd zouden worden. Dat zou
dan de vrije Molukse republiek zijn, die in
federatief verband in de Verenigde Staten
van Indonesië zou worden opgenomen.
Die belofte bleek al snel niet te kunnen
worden ingelost. President Soekarno trok
alle macht naar zich toe en vormde een
centraal geleide eenheidsstaat. De inland
se KNIL-militairen hadden de keuze: óf op
genomen worden in het Indonesische le
ger óf gedemobiliseerd worden op Java. Zij
die weigerden een keus te maken werden
op Java geïnterneerd uit vrees dat ze op
de Molukken aan de opstand tegen het In
donesische gezag zouden gaan deelne
men. Onder druk van een uitspraak van de
Hoge Raad zag de Nederlandse regering
zich vervolgens genoodzaakt deze Moluk-
kers 'tijdelijk' in Nederland op te vangen,
hetgeen betekende dat de Molukse KNIL-
militairen onder dwang, namelijk met een
dienstbevel, naar Nederland werden ge
transporteerd. Hier aangekomen werden
ze zonder enig overleg en tegen hun wil
ontslagen uit militaire dienst en met hun
gezinnen gehuisvest in leegstaande kloos
ters, arbeiders- en voormalige concentra
tiekampen. De Molukkers mochten niet
werken, maar kregen zakgeld: drie gulden
per volwassene, twee gulden per kind per
week. Ze kregen kledinggeld, hadden in
het kamp een centrale keuken en hoefden
niet voor brandstof en elektra te betalen.
Het Commissariaat Ambonezenzorg
(CAZ), een onderdeel van het ministerie
van Maatschappelijk Werk, hield zich met
