de villa en de nieuwbouw. Dat ontwerp
werd afgekeurd door de Rijkscommissie
voor de Monumentenzorg. Men vond dat
een "bekwaam architect" een nieuw ont
werp moest maken. Dat werd Marius Duin-
tjer uit Amsterdam en zijn ontwerp - geïn
spireerd op paleis Soestdijk met z'n sym
metrische zijvleugels - vond genade in de
ogen van de commissie.
De auteur heeft ook over die aanloopperio
de materiaal opgediept uit diverse bron
nen, met zinsneden die je vaak doen glim
lachen. Hij haalt bijvoorbeeld stukken aan
van besluiten die genomen zijn tijdens de
vele vergaderingen van de bouwcommis
sie: op 11 januari 1952 werd besloten dat
op de ziekenzalen maar liefst bij elk bed
een leeslampje zou worden aangebracht,
omdat... "wij zo min mogelijk op het com
fort van de patiënten, welke toch reeds zo
veel moeten missen, mogen bezuinigen".
Maar de beelden op de twee pilaren in de
tuin die het uitzicht van de patiënten had
den moeten opvrolijken kwamen er niet,
daar "deze investering nimmer geldelijke
vrucht zal afwerpen".
Het lag aanvankelijk in de bedoeling de
zusters in het hoofdhuis te laten wonen,
maar voor de aanbouw was gerealiseerd
veranderden de plannen omdat het ge
plande aantal bedden toenam. Huize Al-
bertine aan de overkant werd aangekocht
en het plan was de zusters daarin te huis
vesten en van het koetshuis daar in de tuin
een lijkenhuisje - tevens fietsenbergplaats
- te maken. Maar dat laatste bleek achter
af geen goed idee omdat de zusters dan
met de 'ontslapenen' de straat over had
den gemoeten.
Uiteindelijk kwamen er appartementen
voor de zusters op de hoogste verdiepin
gen van de villa van Der Boede en een
nieuw lijkenhuisje daar op het landgoed.
Het souterrain van de villa was bestemd
voor de keukens, de bel-etage voor de
directie en de dokter, en de eetzalen voor
de zusters en de lopende patiënten. De
patiënten zouden vanaf 1 februari 1953
gehuisvest worden in de helemaal nieuw
ingerichte zijvleugels. En net in die nacht
voltrok zich de watersnoodramp! Walche
ren werd nauwelijks getroffen en op Der
Boede konden evacués uit andere delen
van de provincie liefdevol worden opgevan
gen. "Er was een man uit Nieuwerkerk, ge
wond geraakt doordat hij door prikkeldraad
en planken heen gesleurd was. Hij was zijn
vrouw kwijtgeraakt in de overstroming. In
de krant stond een rubriek met omgeko
menen. Daarin las hij de naam van zijn
echtgenote. Daar moest je dus ook mee
om weten te gaan als verzorgende."
Kostelijk zijn de foto's van de officiële ope
ning van Der Boede door koningin Juliana
op 30 september 1953. En de verhalen
over wie het kommetje thee zou inschen
ken, waar het lepeltje precies moest lig
gen. En: "Ze was zo menselijk, want ze
vroeg aan mevrouw N. 'Hebt u ook kinde
ren?' Dat was een heel ongelukkig reuma
mensje."
De zusters van Der Boede in de jaren vijf
tig en zestig hadden het niet makkelijk.
Alle lakens van incontinente patiënten bij
voorbeeld moesten 's ochtends na de kof
fie door drie van hen worden uitgespoeld:
"Soms zat je tot halverwege je armen in de
poep te roeren." De uitbetaling van het
loon - met inhouding van wat ze hadden
gebroken, hetgeen ze zelf moesten ver
melden op de 'breeklijst' - ging nog met
loonzakjes. En er was het heikele punt
'mannen': een echte verloofde mocht bin
nenkomen, zelfs mee naar boven geno-
