toria publiceren. Die meldde de ontvangst
van 500, waarvoor matrassen waren
aangeschaft. Ook was financiële steun ver
leend aan een arts die kosteloos patiënten
hielp, en twee weduwen hadden een gift
ontvangen. Van een van die weduwen was
de man gesneuveld in een gevecht tegen
door de Engelsen bewapende "kaffers".
De Nederlandse minister van Buitenlandse
Zaken maakte bezwaar tegen dergelijke
publicaties in de Middelburgsche Courant.
Zulke uitlatingen konden de Engelsen ont
stemmen en de positie van consuls in ge
vaar brengen. Hij verzocht dan ook derge
lijke brieven niet meer in extenso te publi
ceren.
Boerenliefde
De verbondenheid van Marie Berdenis van
Berlekom met de Boeren was intens. Zij
bezocht medio 1900 de Wereldtentoonstel
ling in Parijs en legde daar bloemen bij
een standbeeld van president Kruger in
het paviljoen van de Zuid-Afrikaanse Re
publiek. Toen generaal Cronjé met zijn
manschappen capituleerde greep zij de
pen en schreef:
"Hooggeachte Heer, Mag ik, al ben ik
slechts een eenvoudig Hollandsch meisje,
de hand komen drukken, U zeggen hoe
wij allen hier in Holland, ja in geheel de
beschaafde wereld, U bewonderen, U
eren, met U en de Uwen lijden. Als ik U de
volle waarheid wilde laten zien, dan zou ik
geen woorden, maar slechts tranen moe
ten toonen. Sinds die vreeselijke week
Uwer omsingeling heerscht hier een
ontzaglijk verdriet. Het is het verdriet over
het willen onderdrukken van het recht door
ruwe macht, dat verpletterend op ons
werkt.
"Wij, Hollandsche vrouwen, zouden ons le
ven willen geven voor U en de Uwen. En
wat kunnen wij doen. Wij moeten machte
loos lijden en hopen. Geloof mij, met diepe
verering en bewondering, Uwe dw. Diena
resse, Marie Berdenis van Berlekom."
Verstekeling
In juni 1901 zonden de Boeren vanuit Sint
Helena enkele kisten met curiosa - hout
snijwerk - via de consul-generaal in Lon
den naar Nederland. De inhoud zou wor
den verkocht ten bate van de Boerenvrou
wen en -kinderen in de kampen. De ont
vangst verliep zonder problemen en in no
vember werden op die manier nog vijf kis
ten verzonden. Begin januari 1902 kreeg
de Nederlandse consul-generaal in South
ampton bericht dat een zending aan boord
van het ss Goth nauwkeurig gecontroleerd
zou worden. De zending had als geadres
seerde mevrouw Berdenis van Berlekom.
Bij aankomst van de Goth in Southampton
was de consul aanwezig. Bij het controle
ren van de zending werden twee brieven,
bestemd voor Nederland, in beslag geno
men. Het toppunt was de vondst van een
kist met een Engelse bestemming waarin
een krijgsgevangene verborgen bleek te
zitten. Die werd na de ontdekking op As
cension aan land gezet. Dit incident was
aanleiding voor een pittig woordje tussen
kapitein Versélewel de Witt Hamer op Sint
Helena, de consul in Portsmouth, de Ne
derlandse gezant in Londen en de minister
van Buitenlandse Zaken. De zaak liep met
een sisser af, de brieven werden vrijgege
ven en de kist met curiosa werd doorge
stuurd.
Martial Law
Contactpersoon in Kaapstad was mevrouw
Koopmans-de Wet. Bij haar kwamen geld
