Plattegrond van de restanten van Smeerenburg
(1619-1654). De vierde en vijfde (dubbele)
traanovens (rood) zijn van de kamers Veere,
Middelburg en Vlissingen geweest, (tekening
Rijksuniversiteit Groningen, Arctisch Cen
trum)
kamer Zeeland van de Noordse Compag
nie naar Spitsbergen uitgevaren.
De Zeeuwse kamer bezat een kwart van
de parten in de Noordse Compagnie. Dat
kwart was voor 50 procent in handen van
Vlissingen, voor 30 procent van Middel
burg en voor 20 procent van Veere. Het
vangstquotum is niet van alle jaren be-
house
remains
oven
grave
boulder/
rock
excavated
area
approx. terrain
elevation (cm)
125-150
100-125
75-100
50-75
0 - 50
Middelburg, Veere en Enkhuizen in 1630
een contract waarin ze overeenkwamen
van 1631 tot en met 1634 voor gemeen
schappelijke rekening uit te reden. Onder
ling gesteggel tussen de kamers leidde er
toe dat het verlengde octrooi uit 1634 al in
1636 door de Staten van Holland nietig
werd verklaard. Na 1635 zou Veere geen
kend, maar wel van het seizoen 1622.
Toen werd het vastgesteld op 21 duizend
kwartelen traan, waarvan vijfduizend voor
de Zeeuwen, hetgeen neerkomt op 1,16
miljoen liter Zeeuwse traan.
Officieel werd er door alle kamers samen
gewerkt en de vangst werd naar rato van
deelname verdeeld, maar in de praktijk
kwam hier niet veel van terecht. Zo sloten
schepen meer uitreden, de andere Zeeuw
se kamers hielden hun aandelen nog wel
aan, maar maakten er geen gebruik meer
van.
Traanovens
Op Amsterdameiland, dat een zandstrand
had en slechts twee meter boven zeeni
veau uitstak, werden geschikte locaties ge
vonden om de walvissen te verwerken. Alle
kamers plaatsten hier tenten en later hui
zen en bouwden traanovens. Deze neder
zetting werd Smeerenburg genoemd. Op
het nabijgelegen eiland Zeeusche Uitkijck
(thans Ytre Norskoya) hadden de Walche-
naren nog twee traanovens.
Smeerenburg
Danske Gattet
N
0 10 50 100 Meters
Lagoon
