Activiteiten
40
3ölr
«H
f
doolhof en pauwen. In de vijvers en grach
ten zwommen vissen, eenden en zwanen.
Verder was er voor de mannen in het na
jaar de jacht. De eigenaar van de buiten
plaats De Griffioen in Middelburg beschikte
over een theehuisje aan de Domburgse
Watergang. Volgens de spreker zal er
meer wijn dan thee zijn gedronken. Ook
dat was vermaak.
Martin van den Broeke had een boeiend
verhaal met prachtige illustraties, met be
hulp van een PowerPoint-presentatie, van
de buitenplaatsen op Walcheren, de tuin
van Zeeland. Een van die plaatjes, zo ver
telde hij, was een afbeelding van een
schilderij uit 1646 van de landschapsschil
der Jan van Goyen (1596-1656). Het toont
de buitenplaats Arnestein in Middelburg
en hangt in een burgemeesterskamer in
Londen. Het bestaan van dit schilderij was
Van den Broeke tot voor kort nog onbe
kend en was voor hem een complete ver
rassing. Uit deze vondst blijkt dat de bui
tenplaats Arnestein van oudere datum
moet zijn dan altijd is aangenomen.
Frans van den Driest
De Schelde en haar schepen
Op 23 januari 2013 houdt Ron van Maanen,
werkzaam bij het Gemeentearchief Vlissin-
gen, een lezing over de scheepswerf De
Schelde. Van Maanen opent met een korte
toelichting op de ontstaansgeschiedenis
van de werf, waarna hij aan de hand van
een aantal schepen als de Java en de
Patria het verhaal van de scheepsbouw
aldaar vertelt. Hij maakt hierbij dankbaar
gebruik van het schitterende fotomateriaal
dat bewaard is gebleven.
Scheepsbouw was eeuwenlang bijna
synoniem met Vlissingen. In 1868 echter,
toen de marinewerf gesloten werd, kwam
daar een eind aan de grootschalige
scheepsbouw. De oprichting in 1875 van
wat bekend zou worden als de Koninklijke
Maatschappij De Schelde, keerde het tij.
De toenemende expansie van de werf had
grote gevolgen voor de inrichting van de
stad. Gebouwen als het achttiende-eeuwse
Arsenaal en later (in 1986) de schitterende
patriciërswoning het Van Dishoeckhuis
moesten wijken voor bedrijfshallen die op
hun beurt ook weer verdwenen. De Vlis-
singse bevolking leefde dag en nacht met
de werf. Daaraan ontkomen was nauwe
lijks mogelijk, daar zorgde de stoomfluit
wel voor, vier keer per dag.
De komst van de werf was goed voor de
werkgelegenheid van opeenvolgende ge
neraties. De Schelde bouwde niet alleen
voor de Nederlandse markt. Marine- en
koopvaardijschepen vonden vanuit Vlis
singen een thuishaven over de gehele
wereld, zoals in Ghana en de Sovjet-Unie.
Vandaag de dag ligt de nadruk op marine
schepen. Zo werd recentelijk een schip
gebouwd voor Marokko. De naam van de
