Terugblik
Recreatie op Walcheren anno 2010
2010
Voorspellen is altijd moeilijk, zeker als het
de toekomst betreft, zo sprak Wim Kan in
een ver verleden. Desondanks proberen
we allemaal de raadselen der toekomst
bijtijds te voorzien.
Ik meen dat de trends zoals ik die in 1998
voorzag goeddeels zijn doorgezet,
zij het iets langzamer dan verwacht.
De grote lijn echter was niet onjuist.
Om te beginnen is de exploitatie op
jaarbasis in plaats van op seizoens
basis in de recreatiesector sterk toe
genomen. Daarmee is zeker ook de
kapitaalsintensiteit en dus bijna automa
tisch de toestroom van meer kenniscompo-
nenten toegenomen. De ketenvorming
gaat iets langzamer, al blijf ik bij mijn voor
spelling dat zij onafwendbaar is. Het is
goed om naar de airline-industrie te kijken.
Sales, kostenreductie, financieringsmodel
len, risicobeheersing en vooral prijsverla
ging voor de consument zullen de sleutel
woorden zijn. Dan is schaalvergroting on
omkeerbaar.
Vakantieproduct Walcheren
Walcheren is een prachtig schiereiland en
zal in de vakantieproductie zeker een rol
blijven spelen. Bedreigend is echter dat
door de eerder genoemde factoren (keten
vorming, et cetera) de topdienstverlening
elders plaatsvindt. Dat geldt ook voor de
beslissingen van en over de productie.
Daardoor zullen de toeleveringsbedrijven
in deze kapitaalsintensieve industrie in
Zeeland onvoldoende bijdragen mogen le
veren. Accountants, advocaten, notarissen
et cetera zullen dus onvoldoende mee pro
fiteren. Dit zijn trends die niet direct zicht
baar zijn maar een ongelofelijke impact op
het eiland hebben. Ik heb niet het gevoel
dat die conclusie na mijn betoog in 1998 is
getrokken. Ook in de ketens zelf zullen de
hoogopgeleiden meegaan met het hoofd
kantoor. Het voorbeeld hiervan in de pro
vincie is het kantoor van de VVV, dat van
Walcheren is verdwenen en naar
Noord-Brabant is verhuisd. Hoedt
u ervoor dat op Walcheren in de
toekomst alleen de productie van
primaire diensten overblijft.
Kamperen bij de boer
Wat ik onvoldoende voorzien heb, is de
enorme groei van kampeerplaatsen op
boerenbedrijven. Dit is in principe een
tegendraadse trend, die niet uit de recrea
tieve maar uit de agrarische ontwikkeling
voortkwam. Binnen de plattelandsgemeen
te Veere zijn het er inmiddels meer dan
2.500. Toch is het aantal overnachtingen
op Walcheren de laatste jaren hooguit ge
lijk gebleven. De vanzelfsprekende conclu
sie is dat het aantal overnachtingen per
eenheid (camper, caravan of tent met
eventueel extra tentje) per jaar gemiddeld
behoorlijk is gedaald. Bedenk daarbij dat
deze daling heeft plaatsgehad ondanks het
toevoegen van capaciteit in het lage prijs
segment. Conclusie moet zijn dat er spra
ke is van prijserosie ofwel van margever-
lies. Als dan bovendien wordt vastgesteld
dat het kampeerproduct geen groeimarkt
is, dan ziet het beeld er minder goed uit
voor de ondernemer met een enkele be
drijfsvestiging.
Het kamperen bij de boer is destijds be
gonnen om de inkomsten van het boeren
bedrijf op te krikken. Als deze trend door
zet is er uiteindelijk geen grote positieve