Uiteenlopende verklaringen
De omvang van de luchtaanval op Middelburg op 17 mei 1940
Zeventig jaar na dato bestaat er nog
steeds verschil van inzicht over de omvang
van de luchtaanval op Middelburg. Is de
stad op 17 mei 1940 stelselmatig door
Duitse vliegtuigen gebombardeerd of was
het een luchtaanval door een beperkt aan
tal bommenwerpers en werd de meeste
ellende veroorzaakt door zwaar Duits artil
lerievuur vanaf Zuid-Beveland? In mei
2010 komt een boek uit waarin historici die
vraag beantwoorden. In dit artikel een aan
tal meningen op een rijtje.
Systematische verwoesting
Verschillende auteurs maken gewag van
een forse inzet van de Duitse luchtmacht
op die 17de mei. In zijn boek Middelburg in
heden en verleden (1948) schrijft Nic. J.
Karhof dat de Duitsers, woedend omdat
Zeeland doorvocht, een voorbeeld wilden
stellen en daarom besloten de wandaad
die zij enkele dagen eerder in Rotterdam
hadden bedreven in Middelburg te herha
len. De auteur heeft het over een "piraten-
eskader dat dood en verderf zaaide waar
dat maar kon. Behalve met brisantbommen
werd gewerkt met brandbommen en bijna
drie uur achtereen is dit satanische spel
steeds door nieuw binnenvliegende eska
ders voortgezet."
L.W. de Bree, auteur van de als officieel
naslagwerk aangemerkte oorlogsgeschied-
schrijving over Zeeland (1979), maakt mel
ding van "een bijna systematische ver
woesting van de stadskern met vliegtuig
bommen en artilleriegranaten".
M. Sanderse signaleert in Middelburg
1940-'45 (1979): "'s Middags om ongeveer
1 uur verscheen een eskader Heinkel 111-
bommenwerpers boven de stad, dat een
massa brand- en brisantbommen uitwierp."
De vraag dringt zich op of de aanduiding
'eskader' eerder moet worden gezien als
een uit de volksmond opgetekende weidse
omschrijving dan wat daaronder in de
toenmalige Duitse luchtmachtkring werd
verstaan. Gerekend naar de Duitse inde
ling van luchtmachteenheden moeten vol
gens Karhof en Sanderse zeventig bom
menwerpers (het aantal toestellen dat sa
men een eskader vormt) aan de aanval op
Middelburg hebben deelgenomen.
De uitgave Worsteling om Walcheren
1939-1945 (1985) van Hein Bollen en Jan
tien Kuiper-Abee is nog een stuk exacter
en meldt: "Nadat de SS-troepen de Sloe-
dam waren gepasseerd, verlegde de Duit
se artillerie het vuur snel op Middelburg.
Dit geconcentreerde vuur van de artillerie
leidde ertoe, samen met een vrijwel gelijk
tijdig ingezet bombardement door 90 Hein-
kels 111 van Kampfgeschwader 4, dat het
historische hart van de Zeeuwse hoofd
stad in enkele uren in puin en as werd ge
legd."
Geen bewijzen
Was Middelburg een stelselmatig met
bommen bestookte stad? "Daarvoor zijn
geen bewijzen aanwezig," meent oud-lucht
machtofficier Gerrit Zwanenburg. Hij is de
auteur van een tweedelige uitgave onder
de titel En nooit was het stil (1990-1992).
In deze kroniek van een luchtoorlog geeft
Zwanenburg een minutieuze beschrijving
van luchtaanvallen op doelen in en om
Nederland. Daarvoor raadpleegde hij geal
lieerde en Duitse deskundigen en door
zocht hij oorlogsarchieven in het buiten
land. "De Duitsers beschreven vrij nauw-
