7
keur van Floris de Voogd uit 1256 en die
van Floris V uit 1290 in handen gelegd van
de ambachtsheren.8
Op Walcheren bestonden er in de Middel
eeuwen vijf wateringen. Het waren: Vijf
Ambachten, eerste vermelding in 1273 (de
parochies van Oostkapelle, Westkapelle,
Grijpskerke, Domburg en Meliskerke);
Oostwatering (onder andere Gapinge,
Schellach, Zanddijk, een derde van Brig-
damme); Heyensluis (onder andere Kle-
verskerke, Hoogelande en Poppendam-
me); Westwatering (met onder andere Big-
gekerke en Koudekerke) en Zuidwatering,
met onder andere Welsinge, Oost-Souburg
en Ritthem.9
Na de Franse inval van 1795 werden de
heerlijkheden in de Nederlanden opgehe
ven. Ze werden afgeschaft door de Bataaf
se Staatsregeling van 1798. Enkele heer
lijke rechten als het jachtrecht en het vis
recht werden na de Franse periode her
steld als zakelijk recht. Het overgrote deel
van die rechten, met name de bevoegd
heid om plaatselijke bestuurders (mee)
aan te duiden, verdween met de Grond
wetsherziening van 1848. De meeste be
stuurlijke functies gingen over op de ge
meente en werden geregeld met de nieu
we gemeentewet. De rechtspraak was al in
de Franse tijd, in 1811, onttrokken aan de
lokale ambachten.
De ambachtsheerlijkheid
Meliskerke en Mariekerke behoren sinds
de gemeentelijke herindeling van 1997 tot
de gemeente Veere. Van 1816 tot 1966
vormden de dorpen samen één gemeente.
In 1966 werd Meliskerke als gemeente op
geheven en vormde tot 1997 samen met
de dorpen Aagtekerke en Grijpskerke en
de gehuchten Buttinge, Klein Mariekerke,
Poppendamme en de buurtschap Molem-
baix de gemeente Mariekerke.'0
Meliskerke was van oudsher een dochter
parochie van de kerk van Westkapelle. De
parochie bestond al vóór 1235, getuige bij
voorbeeld een oorkonde van de bisschop
van Utrecht uit 1235, waarin de naam Me
liskerke voorkomt en een verwijzing naar
Hugekerke, zoals Meliskerke voordien
heette. De parochiekerk was gewijd aan
Sint Odulphus, die in de Heiligenboeken
nauwelijks voorkomt. Mogelijk geboren
rond 775 bij Oirschot, werd Odulphus om
streeks 806 priester en door de toenmalige
bisschop van Utrecht, de heilige Frederi-
cus, als missionaris naar Friesland ge
stuurd. Hij stierf in Utrecht rond 865."
De parochie is mogelijk gesticht door
Hugo, Bodini filius, anno 1230 lid van een
oud geslacht Van Meliskerke. In de der
tiende eeuw werd Meliskerke ook Hugen
Boidesambacht genoemd. Dit geslacht kan
verwant zijn geweest met het geslacht Van
Borssele van Brigdamme. Het stamslot van
het geslacht Van Meliskerke zou het Hof
Meliskerke kunnen zijn, met als eerste be
woner Simon van Melouds- of Meliskercke.
Het huis te Meliskerke moet gesloopt zijn
vóór 1780. Op de plaats van het huis zou
in 1780 een woning - eerst in hout en later
van steen - gebouwd zijn, die in 1992 ge
sloopt is. In de gesloopte woning zijn na
melijk deuren gevonden uit de vijftiende en
zestiende eeuw, die afkomstig zouden kun
nen zijn uit het Huis te Meliskerke.12
Mariekerke was een dochterparochie van
de kerk in Oostkapelle, gewijd aan de heili
ge Maria, en werd het eerst vermeld in
een charter van 1247. De kerk werd ge
bouwd in 1189, gelijk met de kerk van
Hoogelande, en is afgebroken tussen 1700
en 1800.13
